Cuộc thi Tìm hiểu 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô bắt đầu khi nào?

Cuộc thi bắt đầu từ ngày 10 tháng 10 năm 2024 và kéo dài đến ngày 31 tháng 12 năm 2024.

Làm thế nào để tham gia cuộc thi?

Người tham gia có thể truy cập vào trang web https://tuyengiaothudo.vn để đăng ký tài khoản và bắt đầu tham gia thi trực tuyến.

Nguyễn Thiện Giáp

GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp – Chuyên gia hàng đầu về ngôn ngữ học tiếng Việt

1. Giới thiệu chung

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thiện Giáp là một trong những nhà ngôn ngữ học hàng đầu của Việt Nam, với những đóng góp quan trọng trong nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt. Ông được biết đến qua nhiều công trình có giá trị về ngữ pháp, ngữ nghĩa, từ vựng học và lý luận ngôn ngữ. Những nghiên cứu của ông không chỉ giúp hệ thống hóa và làm rõ bản chất của tiếng Việt mà còn đóng vai trò quan trọng trong giáo dục ngôn ngữ và chuẩn hóa cách sử dụng tiếng Việt trong thực tiễn.

GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy, trong đó có:

Tổng biên tập, Phó Giám đốc Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.
Chủ nhiệm bộ môn Việt ngữ học – Khoa Ngôn ngữ học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQGHN).
Ủy viên Hội đồng chức danh giáo sư ngành Ngôn ngữ học.

2. Thông tin sơ lược

GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp — Nguyen Thien Giap

Ngày sinh: 02/12/1944
Nơi sinh: Vân Môn, Trung Châu, Đan Phượng, Hà Tây
Học hàm: Phó giáo sư (1991), Giáo sư (1996)
Học vị: Tiến sĩ (1983)
Lĩnh vực chuyên sâu: Ngôn ngữ học đại cương, từ vựng và ngữ nghĩa tiếng Việt, dụng học Việt ngữ.

3. Sự nghiệp và đóng góp khoa học

GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp từng giảng dạy tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQGHN), nơi ông đã đào tạo nhiều thế hệ sinh viên, nghiên cứu sinh và giảng viên trong lĩnh vực ngôn ngữ học. Với nền tảng vững chắc về lý thuyết ngôn ngữ, ông đã đi sâu vào phân tích ngữ pháp, ngữ nghĩa và từ vựng của tiếng Việt, giúp hệ thống hóa và giải thích nhiều đặc điểm ngôn ngữ học quan trọng.

Ngoài ra, ông từng đảm nhiệm vai trò:

Chủ nhiệm bộ môn Biên tập và Xuất bản – Khoa Báo chí, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN.
Giảng viên thỉnh giảng tại nhiều trường đại học và viện nghiên cứu trên cả nước, trong đó có Đại học Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh.
Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Paris VII (Pháp) từ 1986-1988.
Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Phương Đông, Napoli, Italia năm 1997.

Những đóng góp quan trọng của ông gồm:

Nghiên cứu về từ vựng học tiếng Việt, làm rõ cách thức hình thành, phát triển và biến đổi của từ vựng trong ngôn ngữ.
Phát triển lý luận về ngữ pháp tiếng Việt, phân tích cấu trúc câu, quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần trong câu.
Công trình về ngữ nghĩa học, nghiên cứu cách thức mà từ ngữ mang nghĩa và ảnh hưởng của ngữ cảnh trong việc xác định nghĩa của từ.
Ứng dụng lý thuyết ngôn ngữ vào giảng dạy tiếng Việt, giúp cải thiện phương pháp giảng dạy cho người học trong và ngoài nước.

4. Các công trình nghiên cứu tiêu biểu

4.1. Sách

Từ vựng tiếng Việt (1978)
Từ vựng học tiếng Việt (1985, tái bản nhiều lần)
Dẫn luận ngôn ngữ học (1994, tái bản nhiều lần)
Từ và nhận diện từ tiếng Việt (1996)
Cơ sở ngôn ngữ học (1998)
Dụng học Việt ngữ (2000)
Lược sử Việt ngữ học (2005)
La Lingua Vietnamita – Sách giảng dạy tiếng Việt tại Đại học Phương Đông, Napoli, Italia (1997)

4.2. Bài báo khoa học tiêu biểu

Một vài suy nghĩ về hiện tượng đồng âm trong tiếng Việt (Ngôn ngữ, Số 4, 1971)
Về khái niệm thành ngữ tiếng Việt (Ngôn ngữ, Số 3, 1975)
Về mối quan hệ giữa “từ” và “tiếng” trong Việt ngữ (Ngôn ngữ, Số 3, 1984)
Le phénomène de quasi-synonymie en vietnamien (Cahiers d’études Vietnamiennes, Université de Paris VII, 1987)
Những bài học về cách Chủ tịch Hồ Chí Minh sử dụng thành ngữ tiếng Việt (Ngôn ngữ, 1988)
Ngữ cảnh và ý nghĩa trong giao tiếp ngôn ngữ (Ngôn ngữ văn hóa giao tiếp, 2002)
Những con đường làm giàu từ vựng tiếng Việt (Những vấn đề văn học và ngôn ngữ học, 2003)
Lê Quý Đôn bàn về ngôn ngữ học và tiếng Việt (Kiến thức ngày nay, Số 497, 2004)

5. Ảnh hưởng và tầm quan trọng

Với hơn nhiều thập kỷ nghiên cứu và giảng dạy, GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp đã có ảnh hưởng lớn đến nhiều thế hệ sinh viên và nghiên cứu sinh trong lĩnh vực ngôn ngữ học. Ông được coi là một trong những người đặt nền móng vững chắc cho nghiên cứu tiếng Việt hiện đại, góp phần nâng cao vị thế của ngôn ngữ học Việt Nam trong hệ thống nghiên cứu quốc tế.

Ngoài giảng dạy, ông còn tham gia nhiều hội thảo, hội nghị khoa học trong và ngoài nước, đóng góp ý kiến quan trọng vào các chính sách phát triển ngôn ngữ và giáo dục.

6. Kết luận

GS.TS. Nguyễn Thiện Giáp không chỉ là một nhà khoa học tận tụy mà còn là một người thầy đáng kính, cống hiến trọn đời cho sự phát triển của ngôn ngữ học tiếng Việt. Những nghiên cứu và công trình của ông vẫn tiếp tục có giá trị và là nguồn tài liệu quý báu cho những ai quan tâm đến tiếng Việt và ngôn ngữ học.