Tuyển tập những bài thơ, tác phẩm tiêu biểu của Xuân Quỳnh (Thơ tình Xuân Quỳnh)

Thơ của Xuân Quỳnh là những câu thơ giản dị, gần gũi & giàu cảm xúc.  Chủ đề trong thơ của nữ sĩ rất đỗi quen thuộc gồm tuổi thơ, tình yêu gia đình yêu quê hương đôi khi cũng có những câu từ triết lý, khái quát.

Tổng hợp tác phẩm của Xuân Quỳnh

Các tác phẩm tiêu biểu của xuân quỳnh có thể mang hơi hướng nội tâm, tâm trạng cá nhân. Đôi khi thơ bà cũng mô tả nên hiện thực xã hội về chiến tranh, chia cắt, cuộc sống cửa nhà của người phụ nữ.

Những câu thơ, câu văn của bà như không sáng tác mà chỉ là lời tâm sự thủ thỉ, kể lại những chuyện thường nhật hằng ngày.

Thông tin sơ lược về Xuân Quỳnh

Các tác phẩm của bà gồm:

Thơ:

• Tơ tằm, chồi biếc (thơ in chung, NXB Văn học, 1963)
• Hoa dọc chiến hào (NXB Văn học, 1968)
• Gió Lào cát trắng (NXB Văn học, 1994)
• Lời ru trên mặt đất (NXB Tác phẩm mới, 1978)
• Bầu trời trong quả trứng (thơ thiếu nhi, NXB Kim Đồng, 1982)
• Sân ga chiều em đi (NXB Văn học, 1984)
• Tự hát (NXB Tác phẩm mới, 1984)
• Hoa cỏ may (thơ, 1989, Giải thưởng văn học 990 của Hội Nhà văn)
• Truyện Lưu, Nguyễn (truyện thơ, NXB Kim Đồng, 1983)
• Thơ viết tặng anh (NXB Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 1988)

Dịch:

• Bố ơi, bố làm con sợ đi (truyện tranh, Tamara Đăngblông, NXB Kim Đồng, 1989)

Truyện:

• Bao giờ con lớn (truyện tranh, NXB Kim Đồng, 1975)
• Mùa xuân trên cánh đồng (NXB Kim Đồng, 1981)
• Bến tàu trong thành phố (NXB Kim Đồng, 1984)
• Vẫn có ông trăng khác (tập truyện ngắn, NXB Kim Đồng, 1988)

Xuân Quỳnh là tác giả của bài thơ nào?

Trong sự nghiệp của mình, Xuân Quỳnh đã sáng tác 180 bài thơ. Mỗi bài thơ đều là câu chuyện, nỗi niềm, chất chứa cảm xúc của nữ sĩ với cuộc sống, quê hương, đất nước và con người. Các bài thơ do bà sáng tác gồm:

1. Anh
2. Chị
3. Chiến thắng hôm nay
4. Cỏ dại
5. Có một thời như thế
6. Cố đô
7. Cơn mưa không phải của mình
8. Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại
9. Em đến những nơi anh qua
10. Gió Lào cát trắng
11. Hoa cỏ may
12. Hoa cúc xanh
13. Hoa tường vi
14. Không đề (II)
15. Không đề (III)
16. Lại bắt đầu
17. Lời ru của mẹ
18. Màu hoa còn lại
19. Mùa hạ
20. Mùa hoa roi
21. Ngày em vào Đội
22. Ngọn lửa tuổi thơ
23. Ngủ ngoan ngủ ngoan
24. Những bông hoa đầu tiên ra đảo
25. Thơ tình cho bạn trẻ
26. Thơ tình tôi viết
27. Thơ viết cho mình và những người con gái khác
28. Thơ vui về phái yếu
29. Thời gian trắng
30. Tình ca trong lòng vịnh
31. Mưa
32. Quê hương
33. Cô diễn viên mới
34. Tiếng mẹ
35. Băn khoăn
36. Một ước mơ
37. Ru
38. Cây trên đường
39. Khát vọng
40. Về đại hội
41. Tiếng hát
42. Những bước chân
43. Nước mắt
44. Một ngày đi
45. Dải băng xanh
46. Tiếng gà trưa
47. Bài hát đắp đường
48. Bài thơ cửa sổ
49. Chiều ba mươi
50. Mây
51. Bay cao
52. Trưa hè
53. Sóng
54. Khi con ra đời
55. Ngủ ngoan bé ơi
56. Đưa con đi sơ tán
57. Con gà
58. Lời ru
59. Những cây dứa dại
60. Gốc cây ngày bé
61. Gặp cha
62. Lòng mẹ
63. Câu chuyện quanh vết bánh xe
64. Hậu phương
65. Giữ lửa
66. Cây Hà Nội
67. Cột đèn góc phố
68. Vết đạn trên tường
69. Lòng yêu thủ đô
70. Chiến hào
71. Bài hát đừng có đợi
72. Chuyện con đường sau những năm chống Mỹ
73. Nguồn gốc từ ngữ
74. Lời từ giã của Trung đoàn Thủ đô
75. Vườn trong thư viện
76. Khúc hát những người anh
77. Khán giả của tôi
78. Viết cho con ngày chiến thắng
79. Đi với mùa xuân
80. Một năm
81. Đà Nẵng – gương mặt người, gương mặt biển
82. Mùa xuân mừng con thêm một tuổi
83. Cắt nghĩa
84. Chuyện cổ tích về loài người
85. Con yêu mẹ
86. Cái ngoan của Mí
87. Mùa đông nắng ở đâu?
88. Gửi mẹ
89. Tháng ba viết cho chị
90. Bình Trị Thiên
91. Đá Ngũ Hành Sơn
92. Những con đường tháng giêng
93. Gửi người xa vùng dâu
94. Hát với con tàu
95. Hậu Giang
96. Lời ru trên mặt đất
97. Bầu trời trong quả trứng
98. Chờ trăng
99. Ngôi nhà ở lại
100. Cây bàng
101. Trời xanh của mỗi người
102. Mùa đông nắng ở đâu?
103. Bài hát về cây
104. Không chịu tắm
105. Tập tầm vông
106. Chuyện về những dòng nước
107. Cô giáo của em
108. Chuyện cổ tích về loài người
109. Thư gửi bố ngoài đảo
110. Nếu chúng mình dậy sớm
111. Cây chua me đất khóc
112. Còn lại gì cho mùa xuân?
113. Đi trốn đi tìm
114. Kể chuyện quả
115. Mí thích…
116. Mí trông nhà
117. Ngày mai thêm tuổi
118. Que chuyền
119. Trăng hư lắm
120. Vì sao?
121. Bầu trời trong quả trứng
122. Chờ trăng
123. Cây bàng
124. Trời xanh của mỗi người
125. Mùa đông nắng ở đâu?
126. Chuyện về những dòng nước
127. Cô giáo của em
128. Chuyện cổ tích về loài người
129. Thư gửi bố ngoài đảo
130. Tuổi ngựa
131. Con yêu mẹ
132. Cái địa bàn của chú Điền
133. Cái ngoan của Mí
134. Tại sao gà con sinh ra?
135. Mí ngoan hơn cái nấm
136. Muốn trăng luôn luôn tròn…
137. Tiếng gà trưa
138. Tuổi thơ của con
139. Mùa xuân mừng con thêm một tuổi
140. Cắt nghĩa
141. Con chả biết được đâu
142. Mẹ và con
143. Tự hát
144. Hoa ti-gôn
145. Chuồn chuồn báo bão
146. Thơ viết tặng anh
147. Nếu ngày mai em không làm thơ nữa
148. Chỉ có sóng và em
149. Gửi lại thành phố nắng
150. Hoa dại núi Hoàng Liên
151. Mẹ của anh
152. Bàn tay em
153. Thơ tình cuối mùa thu 8
154. Hát ru (II)
155. Thương về ngày trước
156. Hoa cúc
157. Bao giờ ngâu nở hoa
158. Không đề (IV)
159. Mắt của đêm
160. Sẽ có mãi cô bé mười sáu tuổi
161. Nói cùng anh
162. Chồi biếc
163. Ghét
164. Thuyền và biển
165. Tháng năm
166. Em có đem gì theo đâu
167. Trời trở rét
168. Không đề (I)
169. Mái phố
170. Thành phố lạ
171. Trung du
172. Lịch mới
173. Thành phố quê anh
174. Đêm trở về
175. Đêm cuối năm
176. Nghe rét đến, nhớ về Hà Nội
177. Đêm trăng trên đất Mũi
178. Sân ga chiều em đi
179. Bầu trời đã trở về
180. Hát ru chồng những đêm khó ngủ

Chuyện tình của bà và nhà thơ Lưu Quang vũ được xem là nguồn cảm hứng của nữ thi sĩ

Những bài thơ tiêu biểu nhất của Xuân Quỳnh

Những bài thơ của xuân quỳnh đều mang hơi thở trữ tình. Các tác phẩm của bà nhẹ nhàng, sâu lắc, giàu cảm xúc, được yêu thích bởi độc giả ở nhiều độ tuổi.

1. Sóng

Dữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽSông không hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ

Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gióGió bắt đầu từ đâu?Em cũng không biết nữaKhi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm không ngủ đượcLòng em nhớ đến anhCả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – một phương

Ở ngoài kia đại dươngTrăm nghìn con sóng đóCon nào chẳng tới bờDù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa

Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuĐể ngàn năm còn vỗ

Biển Diêm Điền, 29-12-1967

Sóng là bài thơ được đưa vào giảng dạy trong chương trình phổ thông

2. Thuyền và biển

Em sẽ kể anh ngheChuyện con thuyền và biển:

“Từ ngày nào chẳng biếtThuyền nghe lời biển khơiCánh hải âu, sóng biếcĐưa thuyền đi muôn nơi

Lòng thuyền nhiều khát vọngVà tình biển bao laThuyền đi hoài không mỏiBiển vẫn xa… còn xa

Những đêm trăng hiền từBiển như cô gái nhỏThầm thì gửi tâm tưQuanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớBiển ào ạt xô thuyền(Vì tình yêu muôn thuởCó bao giờ đứng yên?)

Chỉ có thuyền mới hiểuBiển mênh mông nhường nàoChỉ có biển mới biếtThuyền đi đâu, về đâu

Những ngày không gặp nhauBiển bạc đầu thương nhớNhững ngày không gặp nhauLòng thuyền đau – rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồiBiển chỉ còn sóng gió”

Nếu phải cách xa anhEm chỉ còn bão tố

4-1963

3. Tiếng gà trưa

Trên đường hành quân xaDừng chân bên xóm nhỏTiếng gà ai nhảy ổ:“Cục… cục tác cục ta”Nghe xao động nắng trưaNghe bàn chân đỡ mỏiNghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưaỔ rơm hồng những trứngNày con gà mái mơKhắp mình hoa đốm trắngNày con gà mái vàngLông óng như màu nắng

Tiếng gà trưaCó tiếng bà vẫn mắng:– Gà đẻ mà mày nhìnRồi sau này lang mặt!Cháu về lấy gương soiLòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưaTay bà khum soi trứngDành từng quả chắt chiuCho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng nămKhi gió mùa đông tớiBà lo đàn gà toiMong trời đừng sương muốiĐể cuối năm bán gàCháu được quần áo mớiÔi cái quần chéo goỐng rộng dài quét đấtCái áo cánh chúc bâuĐi qua nghe sột soạt

Tiếng gà trưaMang bao nhiêu hạnh phúcĐêm cháu về nằm mơGiấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ quốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơ

2-7-1965

4. Tự hát

Chả dại gì em ước nó bằng vàngTrái tim em, anh đã từng biết đấyAnh là người coi thường của cảiNên nếu cần anh bán nó đi ngay

Em cũng không mong nó giống mặt trờiVì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuốngLại mình anh với đêm dài câm lặngMà lòng anh xa cách với lòng em

Em trở về đúng nghĩa trái timBiết làm sống những hồng cầu đã chếtBiết lấy lại những gì đã mấtBiết rút gần khoảng cách của yêu tin

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-emBiết khao khát những điều anh mơ ướcBiết xúc động qua nhiều nhận thứcBiết yêu anh và biết được anh yêu

Mùa thu nay sao bão giông nhiềuNhững cửa sổ con tàu chẳng đóngDải đồng hoang và đại ngàn tối sẫmEm lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh

Em lo âu trước xa tắp đường mìnhTrái tim đập những điều không thể nóiTrái tim đập cồn cào cơn đóiNgọn lửa nào le lói giữa cô đơn

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-emLà máu thịt, đời thường ai chẳng cóCũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữaNhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.

5. Thơ tình cuối mùa thu

Cuối trời mây trắng bayLá vàng thưa thớt quáPhải chăng lá về rừngMùa thu đi cùng láMùa thu ra biển cảTheo dòng nước mênh mangMùa thu vào hoa cúcChỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và emLà của mùa thu cũChợt làn gió heo mayThổi về xao động cả:Lối đi quen bỗng lạCỏ lật theo chiều mâyĐêm về sương ướt máHơi lạnh qua bàn tay

Tình ta như hàng câyĐã qua mùa gió bãoTình ta như dòng sôngĐã yên ngày thác lũ

Thời gian như là gióMùa đi cùng tháng nămTuổi theo mùa đi mãiChỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và emCùng tình yêu ở lại…– Kìa bao người yêu mớiĐi qua cùng heo may

Những câu thơ chứa đựng nhiều cảm xúc

6. Hoa cỏ may

Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ,Không gian xao xuyến chuyển sang mùa.Tên mình ai gọi sau vòm lá,Lối cũ em về nay đã thu.

Mây trắng bay đi cùng với gió,Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.Đắng cay gửi lại bao mùa cũ,Thơ viết đôi dòng theo gió xa.

Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ mayÁo em sơ ý cỏ găm đầyLời yêu mỏng mảnh như màu khói,Ai biết lòng anh có đổi thay?

7. Chuyện cổ tích về loài người

Trời sinh ra trước nhấtChỉ toàn là trẻ conTrên trái đất trụi trầnKhông dáng cây ngọn cỏMặt trời cũng chưa cóChỉ toàn là bóng đêmKhông khí chỉ màu đenChưa có màu sắc khác

Mắt trẻ con sáng lắmNhưng chưa thấy gì đâu!Mặt trời mới nhô caoCho trẻ con nhìn rõMàu xanh bắt đầu cỏMàu xanh bắt đầu câyCây cao bằng gang tayLá cỏ bằng sợi tócCái hoa bằng cái cúcMàu đỏ làm ra hoaChim bấy giờ sinh raCho trẻ nghe tiếng hótTiếng hót trong bằng nướcTiếng hót cao bằng mâyNhững làn gió thơ ngâyTruyền âm thanh đi khắpMuốn trẻ con được tắmSông bắt đầu làm sôngSông cần đến mênh môngBiển có từ thuở đóBiển thì cho ý nghĩBiển sinh cá sinh tômBiển sinh những cánh buồmCho trẻ con đi khắpĐám mây cho bóng rợpTrời nắng mây theo cheKhi trẻ con tập điĐường có từ ngày đóNhưng còn cần cho trẻTình yêu và lời ruCho nên mẹ sinh raĐể bế bồng chăm sócMẹ mang về tiếng hátTừ cái bống cái bangTừ cái hoa rất thơmTừ cánh cò rất trắngTừ vị gừng rất đắngTừ vết lấm chưa khôTừ đầu nguồn cơn mưaTừ bãi sông cát vắng…

Biết trẻ con khao khátChuyện ngày xưa, ngày sauKhông hiểu là từ đâuMà bà về ở đóKể cho bao chuyện cổChuyện con cóc, nàng tiênChuyện cô Tấm ở hiềnThằng Lý Thông ở ác…Mái tóc bà thì bạcCon mắt bà thì vuiBà kể đến suốt đờiCũng không sao hết chuyện

Muốn cho trẻ hiểu biếtThế là bố sinh raBố bảo cho biết ngoanBố dạy cho biết nghĩRộng lắm là mặt bểDài là con đường điNúi thì xanh và xaHình tròn là trái đất…

Chữ bắt đầu có trướcRồi có ghế có bànRồi có lớp có trườngVà sinh ra thầy giáo…Cái bảng bằng cái chiếuCục phấn từ đá raThầy viết chữ thật to“Chuyện loài người” trước nhất

8. Bàn tay em

Gia tài em chỉ có bàn tayEm trao tặng cho anh từ ngày ấyNhững năm tháng cùng nhau anh chỉ thấyQuá khứ dài là mái tóc em đenVui, buồn trong tiếng nói, nụ cười emQua gương mặt anh hiểu điều lo lắngQua ánh mắt anh hiểu điều mong ngóngAnh nghĩ gì khi nhìn xuống bàn tay?

Bàn tay em ngón chẳng thon dàiVết chai cũ, đường gân xanh vất vảEm đánh chắt chơi chuyền thuở nhỏHái rau rền rau rệu nấu canhTập vá may, tết tóc một mìnhRồi úp mặt lên bàn tay khóc mẹ

Đường tít tắp, không gian như bểAnh chờ em cho em vịn bàn tayTrong tay anh, tay của em đâyBiết lặng lẽ vun trồng gìn giữTrời mưa lạnh tay em khép cửaEm phơi mền vá áo cho anhTay cắm hoa, tay để treo tranhTay thắp sáng ngọn đèn đêm anh đọcNăm tháng đi qua mái đầu cực nhọcTay em dừng trên vầng trán lo âuEm nhẹ nhàng xoa dịu nỗi đauVà góp nhặt niềm vui từ mọi ngảKhi anh vắng bàn tay em biết nhớLấy thời gian đan thành áo mong chờLấy thời gian em viết những dòng thơĐể thấy được chúng mình không cách trở…Bàn tay em, gia tài bé nhỏEm trao anh cùng với cuộc đời em

9. Mẹ của anh

Phải đâu mẹ của riêng anhMẹ là mẹ của chúng mình đấy thôiMẹ tuy không đẻ, không nuôiMà em ơn mẹ suốt đời chưa xongNgày xưa má mẹ cũng hồngBên anh, mẹ thức lo từng cơn đauBây giờ tóc mẹ trắng phauĐể cho mái tóc trên đầu anh đenĐâu con dốc nắng đường quenChợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lầnThương anh thương cả bước chânGiống bàn chân mẹ tảo tần năm naoLời ru mẹ hát thuở nàoTruyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh:Nào là hoa bưởi, hoa chanhNào câu quan họ mái đình cây đa…Xin đừng bắt chước câu caĐi về dối mẹ để mà yêu nhauMẹ không ghét bỏ em đâuYêu anh em đã là dâu trong nhàEm xin hát tiếp lời caRu anh sau mỗi âu lo nhọc nhằnHát tình yêu của chúng mìnhNhỏ nhoi giữa một trời xanh khôn cùngGiữa ngàn hoa cỏ núi sôngGiữa lòng thương mẹ mênh mông không bờChắt chiu tự những ngày xưaMẹ sinh anh để bây giờ cho em

Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ có mối tình đẹp như mơ, bài thơ là lời gửi gắm của cô với mẹ chồng

10. Nói cùng anh

Em biết đấy là điều đã cũChuyện tình yêu, quan trọng gì đâu:Sự gắn bó giữa hai người xa lạNỗi vui buồn đem chia sẻ cùng nhau

Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễnHôm nay yêu, mai có thể xa rồiNiềm đau đớn tưởng như vô tậnBỗng có ngày thay thế một niềm vui

Điều hôm nay ta nói, ngày maiNgười khác lại nói lời yêu thuở trướcĐời sống chẳng vô cùng, em biếtCâu thơ đâu còn mãi ngày sau

Chẳng có gì quan trọng lắm đâuNhư không khí như màu xanh lá cỏNhiều đến mức tưởng như chẳng cóTrước cuộc đời rộng lớn mênh mang

Nhưng lúc này anh ở bên emNiềm vui sướng trong ta là có thậtNhư chiếc áo trên tường như trang sáchNhư chùm hoa mở cánh trước hiên nhà

Em hiểu rằng mỗi lúc đi xaTình anh đối với em là xứ sởLà bóng rợp trên con đường nắng lửaTrái cây thơm trên miền đất khô cằn

Đấy tình yêu, em muốn nói cùng anh:Nguồn gốc của muôn ngàn khát vọngLòng tốt để duy trì sự sốngCho con người thực sự Người hơn

11. Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại

Thị trấn nào anh đến chiều nayMảnh tường vắng, mùa đông giá rétDẫu em biết không phải là vĩnh biệtVẫn thấy lòng da diết lúc chia xa

Xóm làng nào anh sẽ đi quaNhững đồng lúa, vườn cây, bờ bãi…Dẫu em biết rằng anh trở lạiNgọn gió buồn vẫn thổi phía không anh.

Thời gian trôi theo cánh cửa một mìnhHạt mưa bụi rơi thầm trên mái ngóiTờ lịch mỏng bay theo lòng ngóng đợiMột con đường vời vợi núi cùng sông

Gọi ngàn lần tên anh vẫn là khôngChỉ lá rụng dạt dào lối phốDẫu em biết rằng anh, anh cũng nhớ.Nhưng lòng em nào có lúc nguôi quên.

6-3-1985

Những bài thơ về tình yêu hay nhất của Xuân Quỳnh

Những bài thơ tình của xuân quỳnh chứa đựng nhiều cung bậc cảm xúc. Được mệnh danh là “nữ hoàng thư tình”, các dòng thơ của bà có thể khiến bạn rung động, đồng cảm sâu sắc.

Ngoài Sóng, Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại, Hoa cỏ may, Thơ tình cuối mùa thu, Tự hát, Thuyền và biển là các tác phẩm tiểu biểu thì dưới đây là những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh.

1. Em đến những nơi anh qua (Chưa có)

Em đến những nơi anh quaNên gặp anh em chẳng gặpThầm nhớ dấu chân trên đấtDẫu đường đầy vết đạn bom

Em dừng chân bên cửa sôngNghe gió xa về bát ngátDáng anh như một cánh buồmVượt tầm thuỷ lôi phía trước

Chiếc cầu ngang sông em bướcNhớ chuyến phà đêm anh quaGiữa bom đạn giặc như mưaQuyết liệt giành từng sải nước

Bát cơm ăn trên mặt đấtNghĩ đến bát cơm trộn cátNắng gió trải khắp đồi câyThương căn hầm anh ngột ngạt

Tháng tám về cùng biển độngBão cuồn cuộn từ ngoài khơiLòng đất rùng rùng bom giặcNgủ yên sao được anh ơi!

Tháng năm rát mặt gió làoHoa héo trước khi hoa nởTrận địa anh bên Trường SơnĐứng vững giữa vòng toạ độ

Bãi dương trải bọt na panXen lẫn bốn bề cỏ mọcPháo ơi giờ chuyển về đâuThương anh xém ngang mái tóc!

Thời gian không gian cách xaNhớ đến anh em chỉ nhớNét mặt vừa quen vừa lạTrẻ như mặt những anh hùng.

11/1969

2. Thơ viết cho mình và những người con gái khác (Chưa có)

Các cô gái cùng thời với tôiTôi giống các cô và lại khác các côTrán tôi dô ra bướng bỉnh hơn, bàn tay thô lại còn vụng nữa.Vụng đến nỗi không chỉ mó tới đâu là đổ vỡ.Mà khi nói chuyện với ai, tôi thấy tay thừa không biết dấu vào đâu.

Như các cô tôi có một tình yêu rất sâuRất dữ dội nhưng không bao giờ yêu được hếtỞ các cô, các cô âm thầm chịu đựngCho đến ngày tình yêu ấy tắt đi.Còn ở tôi, tôi mang nó nặng nềMuốn nguôi quên, nó lại ngày càng lớnLuôn xao động, tôi không sao ngủ được.Không làm sao có thể ngồi nguyênTôi sợ màu trời sau khung cửa bình yênCon đường vắng, người đi và rừng cây lặng gió.

Tôi yêu những dòng sông mùa nước lũSau phá phách ngàn đời vẫn là lượng phù saCơn mưa rào, yêu biết mấy cơn mưaQua sấm sét, cỏ cây từng trảiTôi không thích nhìn ngôi nhà lộng lẫy,Bằng những công trình còn sắt thép ngổn ngangNhững công trình giống như tuổi thanh niênChưa hoàn chỉnh nhưng đó là hi vọng.

Nếu được đổi nghề tôi sẽ xin đi xây dựngKhông phải ở trong nhà rộng mát này đâuVới nghề kia tôi luôn được bắt đầuMùi vôi vữa bao giờ cũng mới…

Những cái chính về chúng ta, ta thường chả nóiMà bọn con gái mình hay nói xấu lẫn nhauBọn con trai nghe lỏm đôi câu:“Cô này lác, cô kia thì cằm lẹm…”Họ khinh chúng ta và lời cửa miệng:“Chuyện đàn bà”.Họ có biết đâuBiết bao điều mãi tận thẳm sâuTa chịu đựng hy sinh vì họ.

II

Dẫu sao con trai cũng là đáng quýMỗi người sinh ra đã hướng sẵn một chân trờiViệc hôm nay họ không để ngày maiHọ lượng sức, lượng đường “đi phải đến”.Đầu óc họ đã quen tính toán.Mỗi khoản trong đời đều xếp thành ngăn:Ngăn làm thơ, ngăn đánh giặc, gia đìnhTình yêu nữa cũng trong ngăn của họ

Ôi con trai thật kỳ lạTôi yêu tất cả mọi người mà chẳng yêu được riêng aiKhông sĩ diện đâu, nếu tôi yêu được một ngườiTôi sẽ yêu anh ta hơn anh ta yêu tôi nhiều lắmTôi yêu anh dẫu ngàn lần cay đắng…

Con gái chúng mình mang tiếng nhỏ nhen chật hẹp,Nhưng hơn bọn con trai cái đức biết hi sinhTa yêu người con trai không phải vì mìnhMà họ yêu ta vì họ yêu chính họĐược yêu hai lần, họ cao lên một bậcTa không được yêu cảm thấy thấp dần điVì chính ta cũng chẳng yêu ta…

Chúng ta cam lòng với việc tần tảo nuôi con, việc đồng ruộng hậu phương là việc phụ.Con trai cho rằng ra mặt trận, làm thơ… là việc chính của đời kia.

Nhưng họ đâu biết rằng nếu không có chúng ta thì họ cũng chẳng đánh giặc làm thơ.Không có chúng ta, chỉ họ sống với nhau thôi họ sẽ trở thành ngu ngốc.

III

Và cả anh, anh yêu của riêng emKhi anh nói yêu em, trái tim em đập chừng mạnh quá.Mạnh đến nỗi em tưởng là nghe rõTiếng tim anh đang đập vì emEm yêu anh, yêu anh như điênEm viết những bài thơ tình yêu tưởng anh là ý tứTrán em bớt dô ra, bàn tay không vụng nữaTay này đây, em may áo cho anhBàn sẽ cắm hoa, tường sẽ treo tranhEm sẽ làm theo những điều anh mơ ướcVà khi nào anh buồn, em sẽ hátBài hát tình yêu ca ngợi con traiKhi chỉ anh nghe, hát cho cả mọi ngườiĐể họ biết thế nào là hạnh phúcEm yêu sự thông minh hóm hỉnhĐến thói thường hay cáu gắt của anhNếu đời anh đã xếp thành ngănEm sẽ đảo tung lề thói cũ.

Điều đơn giản anh hiểu ra tất cảRằng tình yêu không thể tách rờiKhi ấy em là cơ thể anh rồiNếu cắt đi anh sẽ ngàn lần đau đớn

Nhưng mà anh thì vẫn là anhAnh không vượt qua bọn con trai ấy nữaAnh tính nỗi đau, niềm vui bằng tháng, bằng tuần lễNhưng với em, em hiến cả cuộc đờiAnh tiếc thời gian chúng ta đã qua rồiEm, em biết không gì mất đượcBài thơ nói về trái tim anh lại viết bằng bộ óc.Đọc bài thơ yêu em thấy sự chia xaVà bỗng nhiên em lại bơ vơTay vẫn vụng, trán dô ra như trướcBiết bao giờ em trở nên tốt đượcVì khi già tay còn vụng về hơn!

21-10-1970

3. Em có đem gì theo đâu

Em có đem gì theo đâuEm để lại cho anh tất cảThành phố tuổi thơ gạch vĩa hè đã cũThành phố tuổi thanh niên hầm hố mới đàoCòi báo động len vào từng ngõ nhỏPhút lặng im trên các nóc nhà caoNgười thủ đô gặp nhau ít hỏi chàoNhưng ai đó cũng đều quen cảVới người này cùng xếp hàng mua cáVới người kia cãi vã lúc đâm xe…

Em có đem gì theo đâuEm để lại cho em tất cảBóng cây thưa đường Quang TrungPhố Nguyễn Du nồng nàn hoa sữaNgọn gió hồ Tây làm cánh hoa me rơi nhẹChúng ta nói về tương laiTrước vắng lặng ngôi chùa đã cổTrong ồn ào phố xá đông người

Em có đem gì theo đâuEm để lại cho anh tất cảDoi cát vàng với dòng sông đỏBờ bãi quanh năm xanh mướt màu xuânNhững làng hoa hương thoáng xa gầnVườn hoa trẻ như thuở mười sáu tuổiCọng rơm mới tháng mười thơm trảiTrên con đường nắng sáng ta điNhững con đường ngoại ôSo với tình yêu con đường ngắn quáTất cả những buồn vuiEm để lại cho anh tất cả

Chỉ một chiếc ba lô thôiEm đi trên con đường của emCon đường luôn thay thay sau mỗi lần giặc pháCon đường đi trong đêm nhiều những cầu phàCon đường dẫn tới miền đất đỏĐất thì đỏ tiếng nói thì rất lạMiền đất chưa có gì kỷ niệm của chúng taMàu lá sắn xanh, xanh đến ngẩn ngơTrong những hố bom giặc pháHạt tiêu non vị cay chưa đến độNhững cây hồ tiêu mới trồngNhững năm chiến tranh người đi biển đi sôngSau mỗi trận bom trở về không nhận ra nơi mình đã ởTrong ác liệt bỗng biết ơn màu cỏ

Cỏ làm bớt hoang tànCỏ làm bớt thương đauNgười chống giặc bốn năm ở dưới hầm sâuVẫn mong ước cháy lòng: được đi trên mặt đấtĐó miền đất nơi em tìm đếnĐã có gì kỷ niệm của ta đâuThành phố chúng ta em để lại đằng sauEm để lại cho anh tất cảNhưng em biết là anh chẳng đủAnh lại thiếu những miền đất đỏNhững con đường hôm nay em qua.

Vĩnh Giang, 1970

4. Thơ tình tôi viết

Thơ tình tôi viết cho aiGiữa muôn sóng nước nơi ngoài đảo xa

Lán che, công sự là nhàNhớ thương cất đáy ba lô theo cùngMột mảnh vườn, một dòng sôngMặt người con gái như vầng trăng thu

Gửi ai tôi viết dòng thơĐến nơi biên giới mịt mờ mây bayNúi cao, rừng rậm, sương dàyCùng cây súng thức đêm ngày khôn nguôi.

Thương về mặt nước giếng thơiHoa ngâu thơm suốt dặm dài tiễn đưa.

Biết bao khao khát đợi chờNúi xa, biển rộng, nắng mưa mấy thờiThơ tình tôi viết cho tôiQua cay đắng với buồn vui đã nhiềuVẫn còn nguyên vẹn niềm yêuNhư cây tứ quí đất nghèo nở hoa.

Ơn người gió lạnh sương saCho tôi ở dưới mái nhà bình yênMực thơm, giấy trắng ngọn đènDòng thơ tôi viết thâu đêm tặng người.

12-1983

5. Thơ tình cho bạn trẻ

Vẫn con đường, vạt cỏ tuổi mười lămMặt hồ rộng, gió đùa qua kẽ láLời tình tự trăm lần trên ghế đáBiết lời nào giả dối với lời yêu…

Tôi đã qua biết mấy buổi chiềuBao hồi hộp, lo âu và hạnh phúcTôi trăn trở nhiều đêm cùng hoa cúcĐợi tiếng gà đánh thức sự bình yên

Dòng sông này, bãi cát, cánh buồm quenHoa lau trắng suốt một thời quá khứTôi đã đi đến tận cùng xứ sởĐến tận cùng đau đớn, đến tình yêu

Buổi chiều này sặc sỡ như thêuMuôn màu áo trong hoàng hôn rạng rỡBàn tay ấm, mái tóc mềm buông xoãÁnh mắt nhìn như chấp cả vô biênChẳng có thời gian, chẳng có không gianChỉ tuổi trẻ, chỉ tình yêu vĩnh viễn.

Người mới đến những nơi tôi từng đếnLại con đường vạt cỏ tuổi mười lămLại hàng cây nghe tiếng thì thầmLời thành thật, dối lừa trên ghế đá…

Nào hạnh phúc, nào là đổ vỡTôi thấy lòng lo sợ không đâuMuốn giãi bày cùng ai đó đôi câuVề tất cả những gì tôi sẽ trảiMong rút ngắn dặm đường xa ngáiĐể cho người tới đích bớt gian truânBao khổ đau, sung sướng đời mìnhXin tặng bạn làm bước thang hạnh phúc

Nhưng tôi biết chẳng giúp gì ai đượcNhững vui buồn muôn thuở cứ đi qua

6. Tình ca trong lòng vịnh

Em về hoa trắng dâu daVỉa than đen óng, chuyến phà nước êmEm về bãi cát chao nghiêngĐảo xanh in bóng con thuyền nhấp nhôNắng hồng cho áo nhanh khôBông hoa cúc biển mùa thu nở rồiChùm sim chín ở ven đồiLặng nghe tiếng hát đưa nôi dặt dìuĐã thương mấy núi cũng trèoMấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua

Bình yên trên những mái nhàVịnh xanh nước lặng, buồm xa cuối trờiBiết ơn hạt muối mặn mòiVới gừng cay để cho người nhớ nhauXin đừng nhắc chuyện xưa sauHãy vui với sóng với tàu với emVịnh này vịnh của con timCủa tình yêu, của ấm êm cuộc đờiNhìn đâu cũng thấy nụ cườiHàng phi lao hát những lời mát xanhMột bên biển, một bên anhEm yêu giây phút chúng mình có nhauNgàn xưa cho tới mai sauVịnh xanh như buổi ban đầu tình yêu.

1983

7. Mưa

Trời mưa từng trận ào àoCành quế không rụng, cành đào không phaiTrong mưa thấp thoáng hai ngườiMột khung nón nhỏ che đôi mái đầu

8. Ghét

Một tiếng cười khanh kháchTừ phòng múa vọng sangAnh cau mặt ngừng đànVà quát to: “Trật tự!

Cười thì như chợ vỡNhảy với múa suốt ngàyTôi có con sau nàySẽ cho làm nghề khác!”

Cô lườm sang phòng nhạc:Rõ ghét cái anh chàngChẳng nghĩ lúc cưa đànLàm người ta mất ngủ

Lúc nào cũng nhăn nhóCó mấy lúc cười đâuMình có con ngày sauSẽ không cho học nhạc

Hai người luôn xung khắcThường cố chấp lẫn nhauMột cử chỉ không đâuCũng lọt vào con mắt

Một hôm, dưới dàn nhạcAnh bỗng ngước nhìn lênĐẹp sao! Anh thầm khenMột dáng người con gái

Cả cuộc đời mở hộiTrên tà áo bay bayCả đất trời quay quayTrong bước ai uyển chuyển

Tiếng đàn anh luyến luyếnNghe đầm ấm ngọt ngàoLòng cô bỗng xôn xaoSay mê theo nhịp múa

Và từ sau hôm đóHọ sánh bước bên nhauAnh cúi sát mái đầuCùng người yêu anh nói:“Nếu anh có con gáiNó sẽ múa như em”Cô mỉm cười tiếp thêm:“Trai, em cho học nhạc”

Niềm yêu lên khoé mắtVằng vặc ánh trăng đêmAi biết đâu chữ “ghét”Là nhịp cầu nối duyên

1962

9. Băn khoăn

Trang đầu tập thơ Pêtôphi, anh viết:“Anh tặng em một vườn hoa thơ yêu nướcCủa thi hào cách mạng người HungChắc ít ra em cũng hái được vài bông!”

Tiếng anh yêu bên tai nhè nhẹCảm ơn anh những ý mong đẹp đẽHi vọng anh cháy bỏng ước mơ emNhư người xưa bao ngày tháng đi tìmBông hồng đỏ để mang về hạnh phúcEm cũng muốn tặng anh một bông hoa thắm sắc(Một bài thơ hay nhất của em)

Mà tài năng như lửa mới nhenBên đám lửa huy hoàng rừng rực cháyĐường tới vườn thơ hoa hồng lộng lẫyDưới hoa hồng nào mà chẳng nhiều gaiBàn chân em mới bỏ guốc, chưa chaiTránh sao khỏi sầy da rớm máuAi có làm thơ mới hiểu những nỗi khổ đau nung nấuKhi ý mình chưa gửi được vào thơLòng băn khoăn từng phút từng giờNhư viết lá thư yêu chưa nói hết điều muốn nóiEm sẽ đi, rừng thơ vẫy gọiDù con đường có lắm chông gaiVì lòng em mang hoài bão ngày mai:Trồng một vườn hoa, một vườn hoa dù nhỏ béDâng cho đời và tặng anh yêu quíChút hương thơm, ý đẹp của lòng em

10. Tháng năm

Giấc ngủ vừa chợp quaNắng đã về trước cửaĐêm ngắn: phút gần nhauNgày dài như nỗi nhớNước sôi ngầu bọt thauLuộc mình con cá nhỏCon cua chín vàng maiẨn vào trong cụm lúaCỏ dại không người cheRã rời mang sắc úa…

Nhưng hãy nghe hãy ngheTrên những cành phượng đỏTrong những đầm sen mởHương tháng năm lan xaMầu tháng năm rực rỡTơ trời giăng ngoài sânCây bàng xoè trước ngõĐêm xanh vời trăng saoCon ve vàng lột vỏCon chim tha rác vềTháng năm – mùa sinh nở

Tình yêu như tháng nămMang gió nồng nắng lửaAnh hãy là đầm senAnh hãy là phượng đỏ

10-5-1967

11. Bay cao

Ơ anh phi côngAnh bay trên trờiAnh nghiêng đôi cánhLoáng như gương soiAnh vòng anh liệngKhắp trên bầu trời

Trời là của anhCũng là của emNên gió là bạnMây là người quen

Anh biết thằng MỹNấp đám mây nàoAnh tìm đuổi nóMãi trên tầng cao

Em thích bầu trờiAnh đang bay đóTối có ông trăngKhi mờ khi tỏMưa có cầu vồngÁnh xanh ánh đỏNắng là trời xanhĐen mây là gió…

Ơ anh phi côngAnh bay cao quáChắc nhìn xuống đâyCái gì cũng béCon bò con nghéBằng con cua vàngCái ô tô chạyGiống con cánh camMáy cày anh xemNhư con bọ ngựa…Ô bay trên caoCái gì cũng lạ!

Em vẫy anh đóAnh có thấy khôngMai kia em lớnEm làm phi côngBay cao hơn thếAnh ơi biết không?

30-10-1964

12. Hát ru chồng những đêm khó ngủ

Anh không ngủ được ư anh?Để em mở quạt quấn mành lên choLặng sao cái gió mặt hồGhét sao cái nóng đầu mùa đã ghê!Đoàn thương binh mới trở vềĐánh nhau trước cửa hàng bia lúc chiều

Anh không ngủ được anh yêu?Nghe chi con lũ đang chiều nước dângNgày mai cây lúa lên đòngLại xanh như đã từng không mất mùaCon sông bạn với con đòCon người bạn với câu hò trên sông.

Ngủ đi, em khép cửa phòngĐể em lên gác em trông xem nàoAi đồn rằng cọ cháy caoNgười dân Vĩnh Phú đốt bao nhiêu đồiHình như lửa đã tắt rồiGió không thổi nữa anh ơi yên lòng

Thương gì người đói lang thangXin ăn trên khắp phố phường ngoài kiaNgủ đi anh hãy ngủ yênRồi mai họ sẽ trở về quê thôiLòng thương chỉ nói bằng lờiLấy đâu ra gạo cho người được no

Khuya rồi anh hãy ngủ điĐể em trở dậy em che bớt đènĐứa nào nó nói cùng anhCái tin chết của bạn mình vừa xongChắc là đường đất khó khănNên thư từ chẳng thể năng gửi vềAnh ơi anh hãy ngủ điThằng con ta nó nằm mê đó màNgày chơi súng giả ba lôLàm anh giải phóng hét hò suốt thôiMười năm sau lớn lên rồiSẽ quên đi những trò chơi bây giờ

Ngủ đi anh, hãy ngủ đi…

1974

13. Sân ga chiều em đi

Sân ga chiều em điMênh mang màu nắng nhạtBụi bay đầy ba lôBụi cay xè con mắt

Sân ga chiều em điGạch dưới chân im lặngBóng anh in thành tàuTóc anh xoà ngang trán

Sân ga chiều em điBàn tay da diết nắmVừa thoáng tiếng còi tàuLòng đã Nam đã Bắc

Anh thương nơi em quaNhững phố phường nhộn nhịpBỡ ngỡ trong ánh đènCòn lạ người lạ tiếng

Anh thương nơi em quaNhững sương chiều mưa tốiDặm đường xa nắng dãiChuyến phà con nước dâng

Em xao xuyến trong lòngNhớ về nơi ta ởMùa thu vàng đường phốLá bay đầy lối qua

Ngọn đèn và trang thơTiếng thở đều con nhỏMàu hoa trên cửa sổQuán nước chè mùa đông

Con tàu và dòng sôngRa đi rồi trở lạiHà Nội ơi Hà NộiSân ga chiều em đi

1976

14. Thành phố quê anh

Mỗi người có một quêNgày dại thơ để ởTuổi niên thiếu để yêuVà lớn lên để nhớ

Anh thường kể em ngheVề một bờ sóng vỗMột miền biển mặn mòiNơi con tàu về đỗ

Anh thường kể em ngheVề một thành phố gióMột thành phố miền TrungCát bay đầy cửa sổ

Thành phố xa đó ơiNơi anh chưa hề ởNơi anh không hề sinhMà sao anh vẫn nhớ

Anh đừng gọi quê anhQuê chúng mình đấy chứNhiều đêm em vẫn mơThấy biển về trước cửaNhiều khi em vẫn thươngTán dừa xanh giữa lửaĐứng trên đê sông HồngNghe sông Hàn sóng vỗÔi núi Ngũ Hành SơnNiềm khát khao tuổi nhỏNhững màu đá thần tiênTrong những câu chuyện cổ…

Nhưng quê anh biết đâuCó cả em đấy nữaNhưng quê mình biết đâuLà chúng mình vẫn nhớ

Dưới một trời phượng đỏTrong những ngày đạn bomVẫn có những người conMong tới ngày họp mặt

Đất nước giờ thống nhấtCon đường xanh những câyCon đường rợp cờ bayTrong mắt người rực rỡ

Ta đi theo mùa xuânEm về với quê anhMiền khát khao tuổi nhỏThành phố đã bao nămChỉ là trong nỗi nhớ

Trời xanh trên mái nhàTrời xanh ngoài biển gióAnh ạ quê chúng mìnhMùa xuân về trước ngõ

12-1975

15. Thương về ngày trước

Bao người yêu đi tiễn đưa nhauNhững chuyến xe khuất về biên giớiNgười yêu tôi trước cũng là bộ độiNgày lên đường tôi chẳng tiễn chân theo

Ngày ấy, nào anh đã có em đâu!Tuổi mười sáu ghi nhiều nhật kýNhững làng phố, những tình yêu thơ trẻCó dòng nào trong đó nhắc tên em?

Chuyện qua rồi, anh cũng đã quênChẳng dám trách, chỉ thoáng buồn nho nhỏLòng những muốn trở thành ngọn cỏBên lề đường ngày đó tiễn anh điMuốn thành rừng muôn tán lá chở cheMuốn thành suối giữa đường xa nắng rátKhi anh ngủ em muốn thành bài hátHát ru lời của mẹ ngày xưaCơn sốt rừng vàng mắt sạm daEm, đồng đội sẻ cùng anh ca nướcLàm hạt bụi dưới chân anh bướcLàm mái nhà che những cơn mưaBao gạo quàng vai trong cơn đói sớm trưaLàm ánh lửa giữa rừng khuya phía trướcLòng em thương làm sao mà nói đượcNhư trời xanh vô tận mãi màu xanh

Dẫu bây giờ em đã ở bên anhChung lo lắng, chung vui buồn, mơ ướcEm vẫn cứ thương về ngày trướcNgười yêu em thuở ấy có em đâu…

16. Thơ viết tặng anh

Tháng mười trời trải nắng hanhCó cô hàng phố phơi chăn trước thềmGió qua lay động bức rèmTấm gương trong suốt ánh đèn nê-ông

Tôi không có một căn phòngLang thang suốt những năm ròng tuổi thơGia tài là mấy bài thơDẫu bao người đọc vẫn chờ đợi aiNúi cao biển rộng sông dàiTôi đi khắp chốn tìm người tôi yêu

Tấm khăn và những đường thêuNghe trong điệu hát những điều say mê:“Có anh dũng sĩ trở vềTấm huân chương dưới nắng hè chói chang”

Đêm dài thức nhớ lang thangNgười yêu tôi với con đường mùa đôngAnh là của những dòng sôngCủa miền gió cát, của vùng bão mưaAnh là của những bài thơCòn phần nào để bây giờ của em

Ở bên hàng phố trước thềmHoa phong lan, điệu nhạc êm buổi chiềuVị chua là bát canh riêuVị cay là trái hạt tiêu đất mình

Em không có đến bức mànhĐể che nắng gió cho anh tháng ngàyGia tài chỉ có bàn tayĐường gân xanh, vết chai dày từ xưaGia tài chỉ có bài thơBao năm viết để bây giờ tặng anh

17. Nghe rét đến, nhờ về Hà Nội

Em ở đây giữa nắng mênh môngMùa trái lạ, điệp trùng bờ bến lạĐất hoang dã gọi tay người đến vỡThép gai còn nham nhở dấu ngày quaNhững đoàn người đi lập lại làng quêBàn tay trắng bắt đầu nhen bếp lửaTrận mưa đầu trên luống cày mới vỡHạt lúa đầu qua kẽ ngón tay chaiĐất ở đây gắn người với con ngườiBiết thương yêu và hiểu về Tổ quốcNhưng ở đây chưa bao giờ biết rétChỉ mình em nghe rét nhớ về anhMiền nắng xa thăm thẳm một mìnhNghe rét đến nhớ về Hà NộiMùa thay lá của những hàng cơm nguộiĐường Nghi Tàm bát ngát gió Hồ TâyTrời thủ đô đang đổi màu mâyTrong quán nhỏ tách cà phê ấm nóngThương màu cúc giữa đông vàng rạo rựcĐêm phương Nam em thức nhớ về anhCăn phòng con riêng của chúng mìnhNước trong phích, hoa trong bình gốm cũSách trong giá và thơ trong trí nhớViết ra rồi, anh đọc em ngheCửa mở ra, đường phố dưới kiaNhững màu áo báo gió mùa đã tớiTrẻ đi học thu hai tay vào túiNắng ẩn vào sau những mái nhà riêngChiều mùa đông anh đi dạo cùng emQua phố cũ, qua những đường phố mớiGạch vừa lát, hàng cây còn trẻ tuổiNhững ngôi nhà như tiếng hát lên caoNăm cửa ô, năm lối đi vàoCủa hoa trái, su hào, bắp cảiCủa tình yêu ra đi và trở lạiMùa đông này biết có những ai xa?Em ở đây, đất mới bao laBàn tay nhỏ che dưới trời nắng gắtNhững đàn chim bay tìm nơi đất ấmEm muốn mang chút nắng tới quê nhà

18. Trời trở rét

Sao không cài khuy áo lại anhTrời lạnh đấy, hôm nay trời trở rétGió nhiều quá phòng trở nên chật hẹpBụi mù ngoài đường phố ít người qua

Em từ nhà ra tới ngã tưGặp đèn đỏ trước hàng đinh thứ nhấtChờ sang đường đèn xanh vừa bậtEm lại quay về, thành phố mùa đông

Em đi qua hiệu sách ngoại vănCô bán sách ngồi sau quầy lặng lẽTrong tủ kính sách nằm yên tĩnh thếNào ai hay bão táp ở từng trang

Đến hay là mặt nước hồ GươmVừa xanh đấy như lòng người dễ hiểuTrời trở gió, hồ trở nên mềm yếuNên đổi thay rồi một sắc ưu tư

Chỉ vui là những gánh hàng hoaRét nóng mặc thế nào hoa cũng nởHoa mỉm cười giễu người qua phốĐang giấu trong áo ấm niềm lo

Em thấy mình cũng thật vẩn vơLại đi thương cây bàng trước cửaCây dù nhỏ, gió dù gió dữHết mùa này cây lại lên xanh

Sao không cài khuy áo lại anhTrời lạnh đấy, hôm nay trời trở rét…

1983

Kết luận

Thơ Xuân Quỳnh chứa đựng tình cảm đơn giản mà thường nhật. Ở đó, độc giả thấy được tình cảm của bà với con người, thiên nhiên, đất nước và cuộc sống. Dòng thơ của “nữ hoàng thơ tình” giàu cảm xúc nuôi dưỡng tâm hồn mỗi chúng ta vượt qua khó khăn của cuộc đời.