Scale và nguyên lý Cái rổ thủng: Đừng vội khi Startup chưa đủ “chín”!

Một yếu tố quan trọng khác mà các công ty khởi nghiệp thường phải đối mặt là Quy mô và nguyên tắc “Rổ rò rỉ”. Hiểu được Quy mô là gì và nhận ra nguyên tắc này sẽ giúp những người sáng lập tránh được những cạm bẫy thường gặp khi doanh nghiệp của họ còn non trẻ và xây dựng được nền tảng vững chắc trước khi mở rộng quy mô. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về thuật ngữ Quy mô.

Scale là gì?

Quy mô là thuật ngữ dùng để mô tả khả năng của một doanh nghiệp hoặc hệ thống phát triển mà không làm giảm hiệu quả, chất lượng hoặc tăng chi phí một cách vô lý. Trong bối cảnh khởi nghiệp và quản lý doanh nghiệp, Quy mô đề cập đến khả năng của một tổ chức trong việc mở rộng hoạt động, tăng doanh thu và phục vụ nhiều khách hàng hơn một cách hiệu quả mà không phải chịu mức tăng chi phí tương ứng.

Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có hệ thống, quy trình, công nghệ và tài nguyên mạnh mẽ có thể xử lý khối lượng công việc lớn hơn mà không làm giảm hiệu suất hoặc chất lượng. Ví dụ, một công ty phần mềm có thể bắt đầu với một nhóm người dùng nhỏ. Nhưng họ có khả năng mở rộng dịch vụ của mình để phục vụ hàng triệu người dùng mà không cần phải thay đổi cấu trúc cơ bản.

Nguyên lý “Giỏ thủng” trong thị trường Việt Nam hiện nay

Khi bạn tìm hiểu về Scale là gì, bạn sẽ thấy nguyên lý “The Leaky Basket”. Đây là phép ẩn dụ trong kinh doanh. Nguyên lý này mô tả tình huống mà một doanh nghiệp hoặc dự án gặp khó khăn khi mở rộng mà không có nền tảng vững chắc. Trong bối cảnh thị trường Việt Nam hiện nay, nguyên lý này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp và đang phát triển.

Cụ thể, “giỏ hàng bị rò rỉ” đại diện cho một doanh nghiệp có khiếm khuyết về quản lý, quy trình hoặc sản phẩm. Khi doanh nghiệp mở rộng quy mô mà không giải quyết những vấn đề cơ bản này, các khiếm khuyết có thể trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến mất nguồn lực, tăng chi phí và giảm chất lượng dịch vụ.

Ví dụ, một công ty khởi nghiệp tại Việt Nam có thể nhanh chóng thu hút được lượng khách hàng lớn nhờ chiến lược tiếp thị mạnh mẽ. Nhưng nếu chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ không được đảm bảo, sự hài lòng của khách hàng sẽ giảm, dẫn đến mất khách hàng và tổn thất tài chính.

Tại thị trường Việt Nam, nơi có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, nguyên tắc “giỏ thủng” nhắc nhở các doanh nghiệp tập trung xây dựng nền tảng vững chắc trước khi mở rộng. Điều này bao gồm hoàn thiện quy trình hoạt động, quản lý hiệu quả nguồn nhân lực, đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ, xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng.

Một số ví dụ minh họa nguyên tắc “Rổ rò rỉ” trong nhiều lĩnh vực khác nhau

Ngoài việc tìm hiểu Scale là gì, nhiều người còn thắc mắc về thực trạng liên quan đến nguyên lý “Rổ thủng” tại Việt Nam. Đây là nơi các doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu nền tảng vững chắc khi mở rộng. Sau đây là một số ví dụ:

Sự thất bại của một số chuỗi bán lẻ

Một ví dụ điển hình là một số chuỗi bán lẻ điện tử hoặc thời trang tại Việt Nam. Ban đầu, các chuỗi này tăng trưởng mạnh nhờ chiến lược mở rộng nhanh chóng với hàng loạt cửa hàng mới trên toàn quốc. Tuy nhiên, do thiếu kế hoạch quản lý và giám sát chặt chẽ nên một số chuỗi không thể đảm bảo chất lượng dịch vụ đồng đều.

Kết quả là sự không hài lòng của khách hàng, doanh số giảm và cuối cùng là đóng cửa nhiều chi nhánh. Đây là biểu hiện rõ ràng của “giỏ hàng bị rò rỉ” khi những khoảng cách trong quản lý và dịch vụ trở nên nghiêm trọng hơn khi quy mô mở rộng quá nhanh.

Các công ty khởi nghiệp công nghệ tăng trưởng nóng

Ngoài việc tìm hiểu Scale là gì, bạn có thể thấy rằng trong lĩnh vực công nghệ, có một số công ty khởi nghiệp đã thu hút được lượng người dùng lớn nhờ các chiến dịch tiếp thị mạnh mẽ và vốn đầu tư lớn. Tuy nhiên, khi số lượng người dùng tăng đột biến, họ gặp khó khăn trong việc duy trì chất lượng dịch vụ do hệ thống kỹ thuật yếu kém và đội ngũ hỗ trợ khách hàng chưa được đào tạo.

Kết quả của những doanh nghiệp này là họ phải đối mặt với sự bất mãn từ phía người dùng, các nhà đầu tư lần lượt rút lui. Cuối cùng, các doanh nghiệp buộc phải thu hẹp quy mô hoặc thậm chí phá sản để tìm cách chuyển hướng sang lĩnh vực khác.

Các dự án bất động sản thiếu sự chuẩn bị

Khi tìm hiểu về Scale là gì, chắc hẳn bạn đã từng gặp phải thực tế về bất động sản. Cụ thể, có những dự án lớn tại Việt Nam đã bị đình trệ hoặc thất bại. Điều này xảy ra do chủ đầu tư không chuẩn bị tốt về mặt pháp lý, tài chính hoặc không có sự nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng.

Khi một dự án gặp phải các vấn đề pháp lý hoặc thiếu hụt tài chính, những lỗ hổng này khiến dự án bị chậm trễ, chi phí tăng lên và cuối cùng không thể hoàn thành đúng tiến độ. Điều này gây mất lòng tin từ khách hàng, đối tác và ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.

Ngành F&B đang mở rộng nhanh chóng

Nhiều chuỗi nhà hàng F&B tại Việt Nam, đặc biệt là các quán cà phê hay nhà hàng, đã phải vật lộn để mở rộng nhanh chóng mà không đảm bảo chất lượng thực phẩm và dịch vụ. Khi mở thêm chi nhánh, họ gặp phải vấn đề về quản lý nguồn lực, chất lượng nguyên liệu không đồng đều và đào tạo nhân viên không đồng đều. Kết quả là họ mất khách hàng và phải đóng cửa một số chi nhánh sau một thời gian ngắn hoạt động.

Công thức nào giúp doanh nghiệp khởi nghiệp mở rộng quy mô?

Công thức Scale này hiện đang được nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp áp dụng thành công:

Mở rộng quy mô = Phù hợp với thị trường sản phẩm + Mô hình tăng trưởng có lợi nhuận + Hoạt động có thể mở rộng quy mô

Trong đó:

• Product Market Fit: Đây là giai đoạn mà doanh nghiệp tìm được sự cân bằng giữa sản phẩm và nhu cầu thị trường. Nói cách khác, sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp thực sự đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của khách hàng mục tiêu.
• Chế độ tăng trưởng có lợi nhuận: Đây là mô hình kinh doanh cho phép doanh nghiệp tăng doanh thu trong khi vẫn duy trì lợi nhuận.
• Hoạt động có thể mở rộng: Đây là khả năng của một doanh nghiệp trong việc mở rộng hoạt động mà không làm giảm chất lượng hoặc hiệu quả.

Công thức trên nhấn mạnh rằng để một doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô thành công, doanh nghiệp đó cần phải có cả ba yếu tố này. Nếu thiếu bất kỳ yếu tố nào trong ba yếu tố này, quá trình mở rộng quy mô có thể gặp phải những thách thức và rủi ro lớn.

Các doanh nghiệp cần làm gì để các công ty khởi nghiệp “trưởng thành” khi mở rộng quy mô?

Để một startup đủ “trưởng thành” trước khi mở rộng quy mô, việc hiểu Scale là gì và chuẩn bị các yếu tố liên quan là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các yếu tố cần thiết mà một startup cần chuẩn bị:

Xây dựng một sản phẩm hoặc dịch vụ chất lượng cao

Các doanh nghiệp cần đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của họ đã trải qua nhiều vòng thử nghiệm và nhận được phản hồi từ người dùng để cải tiến liên tục. Sản phẩm phải ổn định và đáp ứng tốt nhu cầu thị trường trước khi quyết định mở rộng quy mô.

Đồng thời, bạn phải hiểu rõ vị thế của sản phẩm trên thị trường và so với đối thủ cạnh tranh. Sản phẩm của bạn phải có giá trị độc đáo để thu hút và giữ chân khách hàng khi mở rộng.

Thiết lập hệ thống và quy trình quản lý hiệu quả

Làm thế nào để mở rộng quy mô? Ngoài việc tập trung vào sản phẩm và dịch vụ, các doanh nghiệp nên xây dựng và tối ưu hóa các quy trình hoạt động. Điều này bao gồm sản xuất, phân phối, hỗ trợ khách hàng và quản lý tài chính.

Các quy trình này cần được chuẩn hóa để có thể áp dụng nhất quán khi bạn mở rộng quy mô. Đồng thời, bạn cần đảm bảo rằng hệ thống quản lý và phần mềm hỗ trợ của mình đủ mạnh để xử lý khối lượng công việc lớn hơn khi doanh nghiệp của bạn phát triển.

Đảm bảo sự ổn định tài chính

Một kế hoạch tài chính rõ ràng là điều cần thiết để một công ty khởi nghiệp chuẩn bị. Điều này bao gồm dự báo chi phí, yêu cầu về vốn và các kịch bản tài chính khác nhau. Điều này giúp doanh nghiệp của bạn có đủ dòng tiền và vốn dự trữ để hỗ trợ mở rộng. Ngoài ra, bạn cần theo dõi và kiểm soát chặt chẽ chi phí để tránh chi tiêu quá mức khi mở rộng quy mô.

Xây dựng một đội ngũ chất lượng

Các yếu tố trực tiếp để mở rộng quy mô là gì? Xây dựng đội ngũ quản lý và nhân sự chủ chốt có đủ kinh nghiệm và năng lực để dẫn dắt doanh nghiệp phát triển trong quá trình mở rộng. Doanh nghiệp nên có kế hoạch tuyển dụng và đào tạo nhân sự hợp lý. Đồng thời, đảm bảo rằng tất cả nhân viên đều được đào tạo để duy trì chất lượng sản phẩm và dịch vụ khi mở rộng.

Tối ưu hóa chiến lược tiếp thị và bán hàng

Các doanh nghiệp cũng cần phát triển một chiến lược tiếp thị phù hợp với sự mở rộng của mình. Điều này bao gồm việc tăng nhận thức về thương hiệu và tiếp cận khách hàng mục tiêu mới. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần làm cho các kênh phân phối của mình linh hoạt và có khả năng mở rộng đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng.

Đánh giá thị trường và nhu cầu

Đánh giá thị trường và nhu cầu trong quá trình mở rộng quy mô là gì? Các doanh nghiệp cần hiểu thị trường mục tiêu của mình, đặc biệt là khi mở rộng sang các thị trường mới.

Nghiên cứu kỹ lưỡng nhu cầu, thói quen tiêu dùng và các yếu tố cạnh tranh trong thị trường mới có thể đảm bảo rằng sản phẩm của bạn phù hợp với hầu hết khách hàng. Trước khi mở rộng, bạn nên tiến hành một thử nghiệm nhỏ để kiểm tra nhu cầu thực tế và khả năng đáp ứng của sản phẩm.

Xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh

Phát triển văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và nhất quán sẽ giúp nhân viên thích nghi và duy trì tinh thần khi doanh nghiệp mở rộng. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tạo chương trình phát triển nhân viên và khuyến khích sự tham gia của nhân viên để duy trì động lực khi doanh nghiệp phát triển.

Đảm bảo tuân thủ pháp luật

Điều quan trọng đối với các doanh nghiệp là phải tuân thủ mọi yêu cầu pháp lý khi mở rộng, đặc biệt là khi thâm nhập vào thị trường mới. Các doanh nghiệp cần đăng ký và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để tránh các tranh chấp pháp lý trong tương lai.

Tóm lại, hiểu được quy mô là gì và nguyên tắc “giỏ hàng bị thủng” là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của một công ty khởi nghiệp. Khi một doanh nghiệp đang trong giai đoạn đầu, việc tập trung xây dựng nền tảng vững chắc và tránh mở rộng quy mô sớm sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công lâu dài.

Xem các bài viết liên quan: