Lý thuyết màu sắc, bánh xe màu sắc (Color Wheel) và kỹ năng phối màu

Bánh xe màu là một lý thuyết rất quan trọng đối với những người làm trong lĩnh vực thời gian, thiết kế đồ họa, hội họa hay thiết kế nội thất. Dựa trên đó, bạn sẽ học được nhiều nguyên tắc phối màu để tạo nên tác phẩm nghệ thuật chuẩn mực. Vậy bánh xe màu là gì? Ứng dụng của kỹ thuật phối màu ra sao? Hãy cùng tuyengiaothudo.vn tìm hiểu qua nội dung thú vị này nhé.

Bánh xe màu sắc là gì?

Tên gọi quen thuộc của bánh xe màu là “bảng màu”. Thuật ngữ này được sử dụng để mô tả một công cụ giúp người dùng hiểu và áp dụng màu sắc một cách chính xác. Bản chất của bánh xe màu là một vòng tròn được chia thành nhiều phần, mỗi phần đại diện cho một màu cụ thể hoặc một nhóm màu. Các màu này thường được sắp xếp theo thứ tự hợp lý hoặc theo một loại quy tắc lý thuyết màu nhất định.

Bánh xe màu giúp người dùng hình dung mối quan hệ giữa các màu. Điều này tạo ra sự hiểu biết sâu sắc hơn về cách chúng tương tác và cách chúng có thể phối hợp với nhau để tạo ra một thiết kế hài hòa. Một số bánh xe màu phổ biến nhất bao gồm bánh xe màu RGB (đỏ, xanh lá cây và xanh lam), bánh xe màu CMYK (lục lam, đỏ tươi, vàng và đen) và nhiều phiên bản khác dựa trên các hệ thống màu khác nhau.

Nguồn gốc của Bánh xe màu sắc

Lý thuyết màu sắc này bắt nguồn từ nghiên cứu sâu sắc về màu sắc và khoa học màu sắc trong lịch sử nghệ thuật. Một trong những bước đầu tiên trong việc sắp xếp màu sắc thành một hệ thống có thể bắt nguồn từ Sir Isaac Newton. Ông là một nhà khoa học và nhà toán học vĩ đại sống vào thế kỷ 17. Ông đã tiến hành một loạt các thí nghiệm với ánh sáng và chứng minh rằng ánh sáng trắng có thể được tách thành các màu cơ bản khi đi qua lăng kính. Ông xác định bảy màu cơ bản này là đỏ, cam, vàng, lục, lam, lục lam và tím.

Tiếp theo, vào thế kỷ 18, nhà nghiên cứu và nghệ sĩ Johann Wolfgang von Goethe đã đưa ra một góc nhìn khác về màu sắc. Ông nhìn nhận màu sắc không chỉ từ góc độ khoa học mà còn từ góc độ cảm xúc và tâm lý.

Tuy nhiên, bánh xe màu như chúng ta biết ngày nay đã được nhà nghiên cứu màu sắc người Mỹ Albert Henry Munsell đưa vào bối cảnh, ông là người đã phát triển Hệ thống màu Munsell vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Hệ thống này chia màu thành ba thuộc tính chính: sắc độ, độ sáng và độ bão hòa.

Cấu trúc của bánh xe màu sắc là gì?

Trước khi tìm hiểu cách áp dụng bánh xe màu, mọi người nên biết về cấu trúc của nó. Đây là lý thuyết cơ bản nhất, góp phần giúp bạn hiểu rõ hơn về “trục lăn” của bánh xe màu dựa trên 3 cấp độ khác nhau.

Mức 1 – Mức màu cơ bản

Ở cấp độ 1, chúng ta sẽ có các tổ hợp màu sắc bao gồm Đỏ, Vàng và Xanh lam. Theo nhiều nghiên cứu, đây là những màu chính tạo nên màu sắc trong cuộc sống xung quanh chúng ta. Khi những màu này được “pha trộn” với nhau, chúng sẽ tạo ra những màu khác. Nói cách khác, đây cũng là 3 màu nổi bật nhất, cũng như có khả năng ảnh hưởng rất lớn đến các tông màu khác.

Nhìn chung, bánh xe màu cấp độ 1 cung cấp tổng quan về mối quan hệ giữa các màu cơ bản và giúp người dùng hiểu được sự khác biệt giữa chúng. Trong nghệ thuật và thiết kế, cấp độ 1 của bánh xe màu thường được sử dụng làm điểm khởi đầu để xây dựng các biểu đồ màu phức tạp hơn và tạo ra các kết hợp màu phong phú.

Mức 2 – Mức màu được pha trộn từ mức 1

Cấp độ 2 của bánh xe màu là một bước tiến quan trọng, mở rộng sự đa dạng của màu sắc và tạo ra một hệ thống phức tạp hơn cấp độ 1. Ở cấp độ này, bánh xe màu sẽ có các màu chính là Cam, Xanh lá cây và Tím.

Để có được những màu sắc này là sự kết hợp tuyệt vời giữa hai màu cấp độ 1. Ví dụ, màu cam được pha trộn từ màu đỏ và màu vàng, màu xanh lá cây được pha trộn từ màu xanh lam và màu vàng, màu tím được pha trộn từ màu xanh lam và màu đỏ. Cũng chính vì lý do pha trộn màu sắc mà chúng ta có thể thấy Bánh xe màu sẽ nhẹ nhàng hơn màu cấp độ 1.

Mức 3 – Mức màu là sự hài hòa giữa mức 1 và mức 2

Ở cấp độ này sẽ có nhiều tông màu, màu suy nghĩ và các biến thể đặc biệt để tạo nên dải màu đa dạng hơn. Trong đó, mỗi phần của chu vi bánh xe màu sẽ bao gồm 6 màu: Cam vàng, Đỏ cam, Đỏ tím, Tím xanh, Vàng xanh lá cây và Xanh lơ.

Trong lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế tiên tiến, cấp độ 3 của bánh xe màu giúp các nghệ sĩ và nhà thiết kế khai thác sự đa dạng của màu sắc để tạo ra các thiết kế và hiệu ứng độc đáo. Điều này không chỉ làm phong phú thêm các dự án mà còn mở ra cơ hội thể hiện sự sáng tạo và cá nhân hóa.

Kỹ năng phối màu và ứng dụng theo vòng tròn màu

Sau khi biết rõ về Bánh xe màuVậy làm thế nào để chọn được sự kết hợp màu sắc phù hợp nhất? Đây là một câu hỏi quan trọng và bạn cần đọc nội dung sau để hiểu rõ hơn.

Sơ đồ màu đơn sắc

Theo kỹ thuật phối màu, bạn sẽ sử dụng một màu duy nhất làm tông màu chủ đạo. Sau đó, người dùng sẽ kết hợp các màu bổ sung có sắc thái khác nhau để cộng hưởng với màu chủ đạo. Trong thời trang, phương pháp phối màu này luôn tạo nên những bộ trang phục thanh lịch và nhẹ nhàng. Bạn có thể dễ dàng áp dụng trong cuộc sống, từ đi học, đi làm đến đi chơi và dự tiệc.

Một lợi thế của việc sử dụng bánh xe màu đơn sắc là tính linh hoạt của nó. Bạn có thể chọn từ sáng đến tối, từ sáng đến tối, tạo ra nhiều biến thể màu sắc trong trang phục hoặc thiết kế. Điều này giúp người dùng dễ dàng thử nghiệm nhiều màu sắc mà không gặp nhiều khó khăn.

Bảng màu tương phản

Thật độc đáo khi chúng ta có thể kết hợp những màu sắc đối lập trong Bánh xe màu để tạo ra những màu sắc nổi bật nhất. Nếu nhiều người nghĩ sự kết hợp này sẽ không hài hòa. Tuy nhiên, nguyên lý này lại có sự cộng hưởng với nhau. Màu này sẽ làm nổi bật những màu khác và ngược lại. Nó góp phần tạo nên hiệu ứng thị giác mạnh mẽ và luôn thu hút ánh nhìn của người xem.

Ứng dụng lớn nhất của bánh xe màu sắc là các bộ sưu tập thời trang xuân hè. Ví dụ, bạn có thể chọn những màu tương phản như đỏ – xanh lá cây, cam – xanh lam hoặc vàng – tím. Tuy nhiên, cách phối màu này cực kỳ khó, đòi hỏi người dùng phải có óc sáng tạo và con mắt thẩm mỹ tốt. Ngoài ra, bạn cũng nên cân nhắc kỹ về độ sáng, độ tối và tỷ lệ sử dụng giữa các màu sắc để đảm bảo sự hài hòa tổng thể.

Sơ đồ màu tương tự

Nguyên tắc phối màu tương tự sẽ kết hợp 3 màu liền kề để tạo nên một thiết kế cân bằng. Cụ thể hơn, các màu đứng cạnh nhau sẽ có tông màu tương tự nhau, chẳng hạn như đều ấm hoặc đều lạnh. Do đó, những màu tương tự thường tạo cảm giác nhẹ nhàng và thân thiện cho người nhìn.

Các lược đồ màu tương tự có thể sử dụng các màu trong một dải màu, chẳng hạn như xanh lá cây và xanh lam, hoặc các màu có chung một màu cơ bản, chẳng hạn như tất cả các sắc thái của màu xanh lam. Các biến thể về sắc thái cũng là một yếu tố quan trọng trong việc tạo ra sự đa dạng về màu sắc. Hơn nữa, các lược đồ màu tương tự tuân theo Bánh xe màu Bánh xe màu Không chỉ được ứng dụng kịp thời mà còn được sử dụng rộng rãi trong thiết kế nội thất.

Sơ đồ màu tam phân

Một kỹ thuật phối màu thú vị khác nhờ bánh xe màu mà bạn không thể bỏ qua chính là bộ ba bổ sung. Thuật ngữ này nghe có vẻ lạ nhưng lại cực kỳ thú vị. Cụ thể, người dùng cần chọn 3 màu trên bánh xe để tạo thành một tam giác đều. Ví dụ, bạn có thể kết hợp xanh lam – đỏ – vàng hoặc cam – tím – xanh lá cây.

Ưu điểm của cách phối màu này là tạo sự linh hoạt trong việc sử dụng màu sắc, đồng thời giúp tạo điểm nhấn mạnh mẽ trong thiết kế. Sử dụng một màu chủ đạo kết hợp với hai màu bổ sung giúp tạo nên sự độc đáo và sáng tạo trong một bức tranh màu. Tuy nhiên, tính ứng dụng của chúng sẽ không cao, vì có thể tạo ra sự khó chịu và nhầm lẫn.

Sơ đồ màu tứ giác

Trong cách tiếp cận này, người dùng kết hợp bốn màu khác nhau, chọn chúng từ các vùng màu khác nhau để tạo thành một hình chữ nhật. Các chi tiết của bảng màu này sẽ có sự pha trộn của 2 màu ấm và 2 màu lạnh. Với thiết kế này, độ khó của nó sẽ tăng lên nhiều lần. Do đó, người dùng cần có sự sắp xếp khéo léo giữa các màu này để tạo cảm giác đồng nhất và hài hòa trong tổng thể thiết kế.

Nhưng nếu người dùng thực sự biết cách áp dụng bảng màu này một cách chính xác, họ sẽ tạo ra những tác phẩm nghệ thuật cực kỳ sáng tạo. Theo đó, sự kết hợp của một màu chủ đạo và ba màu bổ sung tạo nên sự độc đáo và làm nổi bật từng màu.

Kết luận

Color Wheel là một nghệ thuật và những người sử dụng nó là những nghệ nhân. Bạn cần hiểu các nguyên tắc, cũng như cách áp dụng nó vào thiết kế của mình. Hy vọng những thông tin mà tuyengiaothudo.vn cung cấp có thể giúp bạn không ngừng sáng tạo trong việc triển khai các ý tưởng màu sắc độc đáo.

Xem thêm: