Huawei đang đứng trước nguy cơ bị hủy diệt

Gần một năm sau khi Tổng thống Trump đưa Huawei vào danh sách đen, có vẻ như công ty này vẫn trụ vững. Huawei kết thúc năm 2019 với thị phần đủ lớn để bỏ xa Apple. Vào đầu năm 2020, mặc dù chịu thiệt hại nghiêm trọng do Covid-19 gây ra, mức giảm của Huawei vẫn thấp hơn đáng kể so với đối thủ lớn nhất của mình là Samsung.

Nhưng niềm vui của gã khổng lồ Trung Quốc không kéo dài được lâu. Vào đêm trước ngày kỷ niệm một năm Huawei bị đưa vào danh sách đen thương mại (khiến tập đoàn này mất quyền hợp tác với Google, Intel và Qualcomm), Tổng thống Trump đã công bố đòn giáng tiếp theo: một loạt luật kiểm soát xuất khẩu yêu cầu các công ty trên toàn thế giới phải xin phép chính phủ Hoa Kỳ trước khi bán các sản phẩm sử dụng công nghệ có nguồn gốc từ Hoa Kỳ cho Huawei.

Huawei không còn quyền hợp tác với TSMC, cường quốc sản xuất chip số 1 thế giới.

Gần như ngay lập tức, Huawei đã bị dồn vào chân tường. Mục tiêu của luật này không ai khác chính là TSMC, công ty đúc bán dẫn số một thế giới có trụ sở tại Đài Loan. Sau khi luật mới được ban hành, TSMC sẽ buộc phải xin phép Hoa Kỳ nếu muốn bán cho Huawei. Khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ngày càng căng thẳng, cơ chế “cấp phép” này không khác gì buộc TSMC phải “tránh xa” Huawei.

Về mặt lý thuyết, Huawei vẫn có cách để tồn tại sau khi mất quyền hợp tác với TSMC. Họ đã ngừng sử dụng Snapdragon hoặc các thiết kế ARM tiêu chuẩn từ nhiều năm trước và mua một công ty thiết kế chip có tên là HiSilicon. Vai trò của TSMC là sản xuất các thiết kế mà HiSilicon đưa ra—nếu Huawei có thể tìm được người thay thế, họ sẽ không cần TSMC.

Nhưng trên thực tế, việc tìm ra một công ty thay thế TSMC không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Công ty Đài Loan này hiện là cường quốc sản xuất chip hàng đầu thế giới, đóng góp đáng kể vào thành công của nhiều khách hàng của mình—bao gồm Apple, AMD, Qualcomm và tất nhiên là cả Huawei. Giả sử các xưởng đúc khác được phép thay thế TSMC làm nhà sản xuất của Huawei, thì nhu cầu sản xuất của thương hiệu điện thoại thông minh Trung Quốc này đã vượt quá 100 triệu đơn vị/năm trong hai năm qua. Khả năng bất kỳ công ty nào có thể sánh kịp năng lực sản xuất của TSMC gần như bằng không.

Trên thực tế, Huawei hiện đã bị cắt khỏi toàn bộ chuỗi cung ứng chip bên ngoài Trung Quốc đại lục.

Chưa dừng lại ở đó, hầu như tất cả các đối thủ cạnh tranh đáng kể của TSMC đều không được phép hợp tác với Huawei. Tháng trước, sau tin đồn rằng Huawei sẽ “lách” lệnh cấm bằng cách mua chip MediaTek, thương hiệu SoC gắn liền với phân khúc tầm trung/giá rẻ này cũng nhanh chóng phủ nhận. Những người tung tin đồn về mối quan hệ giữa Huawei và MediaTek (hay Samsung, Intel, v.v.) đã không nhận ra rằng lệnh cấm mới của ông Trump nhắm vào các công nghệ “có nguồn gốc từ Mỹ”. Các tên tuổi Đài Loan (TSMC, MediaTek), Hàn Quốc (Samsung, LG, v.v.) hay Anh (ARM) đều nằm trong phạm vi lệnh cấm này.

Nói cách khác, bất kỳ công ty nào muốn thay thế TSMC làm nhà cung cấp chip cho Huawei sẽ phải đến từ Trung Quốc đại lục. Một lần nữa, đó là một nhiệm vụ bất khả thi. Tính đến cuối năm 2019, năm nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới đều đến từ Hàn Quốc, Đài Loan, Hoa Kỳ và Nhật Bản, theo IC Insights. Tiếp theo, trong số năm công ty đúc chip thuần túy (những công ty không bán sản phẩm của riêng mình như Samsung hay Intel), chỉ có một công ty đến từ Trung Quốc đại lục: SMIC.

Thật không may cho Huawei, SMIC vẫn đang vật lộn với công nghệ 14nm trong khi TSMC hiện đã chuyển sang nghiên cứu 5nm. Trên thực tế, kể từ năm 2018, TSMC chỉ sử dụng công nghệ 12nm cho chip tầm trung. Khả năng các nhà sản xuất chip Trung Quốc bắt kịp TSMC gần như là 0%, vì lệnh cấm của Tổng thống Trump bao gồm tất cả các loại máy móc được sử dụng trong thiết kế/sản xuất chip.

Trong khi Huawei đang gặp khó khăn, các nhà sản xuất Trung Quốc khác vẫn đang thoải mái sử dụng chip mới nhất từ ​​Hoa Kỳ.

Ngay cả khi Trung Quốc bằng cách nào đó bắt kịp Hoa Kỳ và các đồng minh của họ trong sản xuất chip, trong vòng 1-2 năm tới, chip được sản xuất trên các quy trình lỗi thời tại Trung Quốc đại lục sẽ khiến Huawei tụt hậu so với tất cả các đối thủ cạnh tranh, bao gồm cả “đồng hương” Xiaomi, OPPO và Vivo. Chỉ vài ngày trước khi ông Trump công bố lệnh cấm mới, Xiaomi đã trêu chọc Huawei bằng cách tiết lộ Redmi K30 5G Racing Edition sử dụng chip Snapdragon 768G – một con chip do một công ty Mỹ (Qualcomm) thiết kế và gần như chắc chắn được sản xuất tại nhà máy của TSMC.

Huawei không chỉ mất quyền mua chip SoC mà còn mất cả nguồn cung màn hình OLED, chip ROM, chip RAM hay cảm biến CMOS trên máy ảnh. Đáng sợ nhất là công ty công nghệ số 1 Trung Quốc sẽ mất quyền mua/thuê chip để sử dụng trong lĩnh vực viễn thông. Ngay cả các nhà sản xuất chip viễn thông Trung Quốc cũng đang sử dụng linh kiện, máy móc hay phần mềm từ các công ty Mỹ. Chỉ với một đòn, Hoa Kỳ đã chấm dứt tia hy vọng còn lại của Huawei trong một phân khúc kinh doanh quan trọng (điện thoại thông minh), đồng thời giáng một đòn chí mạng vào phân khúc kinh doanh còn lại (thiết bị 5G).

Công ty Trung Quốc này cũng chỉ có đủ dự trữ để sản xuất đến cuối năm. Và đến lúc đó, Huawei sẽ bị phá hủy. Không thể sử dụng Android quốc tế, không thể mua chip cho điện thoại thông minh hoặc thiết bị mạng, không thể tìm được đối tác để mở đường thoát, thế lực điện thoại thông minh lớn thứ hai thế giới và số một về viễn thông sẽ phải đối mặt với cái chết trong năm nay.