Phần mở rộng .exe là một định dạng file quen thuộc thường thấy trên hệ điều hành Windows. Mặc dù nhiều người biết đến và đã từng tiếp xúc với file exe nhưng không phải ai cũng hiểu rõ phần mở rộng exe là gì. Do đó, trong bài viết này, tuyengiaothudo.vn sẽ giới thiệu đến các bạn những thông tin cơ bản về phần mở rộng exe, bao gồm khái niệm, cách thức hoạt động, cách mở file, một số lưu ý và lỗi thường gặp. Mời các bạn tham khảo nhé!
Tệp .exe là gì?
Exe là viết tắt của “executable”, có nghĩa là “có thể thực thi” trong tiếng Việt. Như vậy, file exe được hiểu là file thực thi dùng để mở các chương trình phần mềm, file này thường có trong các hệ điều hành như Windows, ReactOS, MS-DOS hay OpenVMS.
Exe là viết tắt của “executable”, có nghĩa là “có thể thực thi” trong tiếng Việt.
Mỗi tệp thực thi sẽ chứa các chương trình/ứng dụng có thể chạy trực tiếp trên thiết bị của bạn khi bạn kích hoạt chúng. Điều này có nghĩa là khi bạn mở hoặc khởi chạy tệp exe, chương trình/ứng dụng sẽ được thực thi và chạy trên máy tính của bạn.
Các chương trình cài đặt ứng dụng/phần mềm thường có dạng install.exe hoặc setup.exe, trong khi các tệp ứng dụng sẽ có tên riêng. Ví dụ, khi bạn tải Firefox, trình cài đặt trình duyệt sẽ có tên là Firefox Setup.exe và tệp firefox.exe sẽ nằm trong thư mục cài đặt của chương trình khi cài đặt.
Một số tập tin thực thi phổ biến là:
- Setup.exe: Tên này thường được sử dụng cho các trình cài đặt ứng dụng/phần mềm và khi người dùng mở chúng, quá trình cài đặt sẽ bắt đầu.
- Install.exe: Dùng để khởi chạy trình cài đặt cho phần mềm/ứng dụng.
- cmd.exe: Đây là chương trình Shell thay thế shell.COM.COM cho các phiên bản Windows từ 2000 trở lên.
Các tập tin .exe hoạt động như thế nào
Khi bạn mở một tệp thực thi (exe), hệ điều hành của máy tính sẽ thực hiện quy trình sau:
Đọc và kiểm tra tập tin thực thi
Đầu tiên, hệ điều hành của thiết bị sẽ quét và đọc nội dung của tệp .exe, sau đó kiểm tra xem tệp có được định dạng đúng không. Quá trình sẽ tiếp tục nếu tệp có định dạng thực thi đúng.
Đọc và kiểm tra tập tin thực thi
Tải và phân bổ bộ nhớ
Hệ điều hành của thiết bị sau đó tìm kiếm các thư viện đã sử dụng và tải chúng vào bộ nhớ chính, kiểm tra quyền truy cập để đảm bảo hệ thống luôn an toàn. Hệ điều hành sẽ từ chối chạy chương trình phần mềm exe nếu phát hiện quyền truy cập của chương trình phần mềm không phù hợp.
Tải và phân bổ bộ nhớ
Khởi tạo và chạy mã
Sau khi hoàn tất việc kiểm tra file .exe, hệ điều hành của thiết bị sẽ tạo một tiến trình mới và chuyển quyền điều khiển tiến trình đó cho chương trình phần mềm để bắt đầu thực thi file, cùng với các tài nguyên cần thiết để chạy chương trình như bộ nhớ, CPU…
Khởi tạo và chạy mã
Nếu một chương trình phần mềm yêu cầu đọc/ghi vào tệp, hệ điều hành của thiết bị sẽ tiếp tục kiểm tra để đảm bảo quyền truy cập hợp lệ và bảo vệ tính bảo mật của hệ thống.
Kết thúc quá trình, giải phóng bộ nhớ
Khi quá trình trên hoàn tất, hệ điều hành của bạn sẽ giải phóng các tài nguyên đã sử dụng và trả lại quyền điều khiển cho hệ thống ban đầu.
Kết thúc quá trình, giải phóng bộ nhớ
Một số lưu ý cần biết khi sử dụng .exe
Khi sử dụng file exe, bạn cần phải cẩn thận vì kẻ xấu có thể gắn mã độc vào đó và bạn sẽ bị tấn công nếu vô tình kích hoạt chúng. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng bạn cần biết để bảo vệ hệ thống và bản thân khỏi những mối nguy hiểm luôn rình rập trong các file thực thi:
Xác minh nguồn và kiểm tra cẩn thận trước khi mở tệp.
- Xác minh nguồn: Bạn chỉ nên tải file exe từ những nguồn đáng tin cậy và đã được xác minh như trang web chính thức của nhà cung cấp, các kho ứng dụng trên trình duyệt như Microsoft Store, Chrome Store… hoặc các trang web lớn có uy tín khác để giảm thiểu việc tải xuống các file thực thi chứa virus gây hại cho thiết bị máy tính của bạn.
- Kiểm tra file trước khi mở bằng phần mềm diệt virus: Để đảm bảo an toàn, tốt nhất bạn nên kiểm tra file thực thi bằng phần mềm chuyên dụng và xóa ngay nếu file có chứa mã độc hoặc virus.
- Hãy cẩn thận với các tệp có nguồn gốc chưa được xác minh: Nếu ai đó gửi cho bạn tệp exe qua tin nhắn văn bản, email hoặc bất kỳ nền tảng nào nhưng bạn không thể xác minh nguồn gốc, tốt nhất là không nên mở tệp đó.
Cách mở file .exe trên máy tính
Để mở tệp thực thi, hãy làm theo các hướng dẫn sau:
Hướng dẫn chung
- Cài đặt phần mềm: Như đã đề cập ở trên, các tệp thực thi được sử dụng để cài đặt các chương trình/ứng dụng phần mềm trên Windows. Để cài đặt, bạn chỉ cần tải xuống phần mềm ở định dạng exe.
- Khởi chạy ứng dụng: Sau khi tải xuống, bạn sẽ thấy biểu tượng ứng dụng/phần mềm trên menu Bắt đầu hoặc màn hình nền của máy tính. Nhấp đúp vào biểu tượng để mở. Trên Windows, hệ điều hành của bạn sẽ tự động thực hiện quy trình này.
- Sử dụng Command Prompt: Đôi khi bạn sẽ muốn mở một file exe bằng Command Prompt. Khi đó, bạn có thể mở Command Prompt, sau đó truy cập vào thư mục chứa chương trình exe, sau đó nhập tên file + phần mở rộng exe và nhấn Enter.
Lưu ý khi mở exe trên Windows
Hệ điều hành Windows hầu như không bao giờ yêu cầu mở các tệp .exe vì bản thân hệ điều hành có thể xử lý chúng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu tệp bị nhiễm vi-rút hoặc có lỗi sổ đăng ký, nó có thể làm hỏng các liên kết đến các ứng dụng hoặc lệnh thực thi trong Windows Registry.
Vào thời điểm đó, hệ điều hành có thể gợi ý bạn sử dụng một chương trình khác như Notepad để mở tệp. Tuy nhiên, không thể mở tệp thực thi bằng Notepad. Lúc này, điều bạn cần làm là khôi phục liên kết giữa tệp thực thi và sổ đăng ký. Các tệp exe có khả năng tự giải nén, nhưng để mở tệp mà không cần giải nén tệp, bạn sẽ cần một số chương trình giải nén chuyên dụng như jZip, 7-Zip, PeaZip, v.v.
Ví dụ, với 7-Zip, bạn chỉ cần nhấp chuột phải vào tệp thực thi mà bạn muốn mở, sau đó chọn mở bằng 7-Zip.
Lưu ý khi mở file .exe trên Macbook
Để mở file .exe bằng Macbook, bạn cần sử dụng trình giả lập hoặc máy ảo để chạy hệ điều hành Windows trên MacOS như Boot Camp, Parallels Desktop, VMware Fusion. Thông qua đó, bạn có thể dễ dàng cài đặt chương trình/phần mềm ở định dạng file thực thi của Windows.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo và sử dụng chương trình WineBottler. Chương trình này cho phép bạn mở phần mềm Windows trên Macbook mà không cần phải thiết lập máy ảo hoặc trình giả lập Windows.
Cách giải nén tập tin thực thi
Để giải nén file .exe, bạn có thể sử dụng phần mềm chuyên dụng như WinRAR hoặc 7-Zip… Trong nội dung dưới đây, tuyengiaothudo.vn sẽ hướng dẫn bạn cách giải nén bằng 7-Zip.
- Bước 1: Đầu tiên, hãy tìm và tải phần mềm 7-Zip về máy tính của bạn.
- Bước 2: Tiếp theo, nhấp vào tệp exe bạn muốn giải nén, sau đó chọn 7-ZIP và nhấp vào Mở tệp nén.
Chọn 7-ZIP và nhấp vào Mở kho lưu trữ
- Bước 3: Nhấp vào Trích xuất, sau đó chọn vị trí lưu và nhấp vào OK để bắt đầu quy trình.
Nhấp vào Trích xuất, sau đó chọn vị trí lưu và nhấp vào OK
Một số lỗi thường gặp về file .exe
Khi làm việc với tệp thực thi, bạn có thể gặp phải các lỗi sau:
Một số lỗi thường gặp với exe
- File exe không chạy: Lỗi này thường xảy ra khi file exe không tương thích với phiên bản hệ điều hành của bạn (như phiên bản 32 bit, 64 bit). Lúc này, bạn có thể kiểm tra lại và tải phiên bản phù hợp hơn.
- Thiếu tệp DDL: Tệp exe có thể không chạy nếu thiếu tệp DDL (Thư viện liên kết động). Trong trường hợp đó, bạn cần tìm và tải xuống tệp bị thiếu từ nguồn đáng tin cậy, sau đó đặt tệp DDL vào thư mục System32 hoặc thư mục chứa tệp thực thi.
- Tệp .exe bị hỏng: Bạn có thể sửa lỗi tệp thực thi bị hỏng bằng cách sử dụng tính năng Sửa chữa của Bảng điều khiển. Trong trường hợp bạn vẫn không thể khắc phục sự cố sau khi cố gắng sửa lỗi, tốt nhất là gỡ cài đặt và cài đặt lại tệp.
Một số câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về tệp thực thi mà bạn có thể tham khảo:
Làm thế nào để khởi chạy file exe trong Command Prompt?
Để khởi chạy tệp .exe trong Command Prompt, trong phần Windows Search, nhập cmd và mở Command Prompt, sau đó tiếp tục nhập cd path_name. Tiếp theo, mở thư mục chứa tệp và nhập start file_name.exe để khởi chạy tệp.
Trong phần Tìm kiếm của Windows, nhập cmd và mở Dấu nhắc lệnh để thực hiện bước tiếp theo.
Làm thế nào để kiểm tra xem tệp exe có chứa phần mềm độc hại không?
Để kiểm tra xem một file exe có chứa mã độc hại hoặc vi-rút hay không, bạn có thể sử dụng phần mềm diệt vi-rút hoặc công cụ phân tích phần mềm độc hại. Các công cụ này có khả năng quét và kiểm tra các file để xác định xem chúng có chứa các thành phần độc hại hay không. Nếu có, bạn sẽ được thông báo và xóa ngay file đó để tránh vô tình nhấp vào và phát tán mã độc hại.
Quét các tập tin thông qua các công cụ/phần mềm diệt vi-rút
Cách tạo file exe cài đặt cho ứng dụng trên Windows
Để tạo tệp thực thi cài đặt cho ứng dụng trên Windows, bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như Inno Setup, NSIS hoặc InstallShield. Các công cụ này cho phép người dùng tạo tệp exe cài đặt để chia sẻ và triển khai ứng dụng trên các thiết bị máy tính khác.
Tạo file cài đặt exe cho ứng dụng trên Windows
Như vậy, bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về file .exe và cách mở file .exe trên máy tính. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và đừng quên để lại câu hỏi bên dưới nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần được đội ngũ tuyengiaothudo.vn giải đáp nhé!
Xem thêm:
Thông báo chính thức: Ninh Bình Web (thuộc GiuseArt) không hợp tác với bất kỳ ai để bán giao diện Wordpress và cũng không bán ở bất kỳ kênh nào ngoại trừ Facebook và zalo chính thức.
Chúng tôi chỉ support cho những khách hàng mua source code chính chủ. Tiền nào của nấy, khách hàng cân nhắc không nên ham rẻ để mua phải source code không rõ nguồn gốc và không có support về sau! Xin cám ơn!
