Chỉ số ROA là gì? Chỉ số ROA có ý nghĩa gì với nhà đầu tư?

Bạn có biết tại sao một số doanh nghiệp lại có lợi nhuận cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành không? Câu trả lời có thể nằm ở chỉ số ROA. ROA là một thước đo quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp. Chỉ số này cho biết mỗi đô la đầu tư vào tài sản của doanh nghiệp có thể giúp doanh nghiệp đó tạo ra bao nhiêu lợi nhuận. Để tìm hiểu thêm về ROA là gì, hãy cùng tuyengiaothudo.vn khám phá bài viết sau đây nhé!

ROA là gì?

ROA (viết tắt: Return on Assets) hay lợi nhuận là chỉ số thể hiện khả năng tăng lợi nhuận trên mỗi tài sản của một doanh nghiệp. Chỉ số này được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của một doanh nghiệp.

Nếu ROA tăng có nghĩa là doanh nghiệp đang sử dụng tài sản của mình một cách hiệu quả để mang lại nhiều lợi nhuận hơn. Ngược lại, ROA giảm cho thấy doanh nghiệp không sử dụng tài sản của mình để tăng lợi nhuận.

Theo Forbes, ROA trên 5% được coi là tốt và trên 20% là rất tốt. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác hiệu quả sử dụng tài sản, doanh nghiệp cần so sánh ROA với các đối thủ cạnh tranh cùng quy mô và ngành nghề.

Cách tính chỉ số ROA

Trong nội dung này, chúng ta hãy tìm hiểu về công thức tính ROA. Bởi vì chỉ số ROA cho thấy phần trăm lợi nhuận kiếm được dựa trên tài sản của doanh nghiệp. Do đó, để tính chỉ số này, bạn cần lấy lợi nhuận ròng chia cho tổng tài sản rồi nhân với 100 để có được phần trăm.

Công thức:

ROA = (Lợi nhuận ròng/Tổng tài sản) x 100%

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng là lợi nhuận thực tế sau khi đã khấu trừ tất cả chi phí và thuế.
• Tổng tài sản được tính dựa trên giá trị tài sản trung bình cuối kỳ này và tài sản cuối kỳ trước.

Chỉ số ROA sau khi tính toán là dương, giá trị càng cao thì lợi nhuận càng lớn. Mặt khác, lợi nhuận của một doanh nghiệp cũng được so sánh thông qua ROA của đối thủ cạnh tranh hoặc với mức trung bình của ngành.

Nếu ROA cao, doanh nghiệp có thể tạo ra lợi nhuận lớn hơn so với khoản đầu tư ban đầu. Nói một cách đơn giản, doanh nghiệp biết cách sử dụng tài sản để “kiếm tiền”. Tuy nhiên, ROA cao cũng khiến các đối thủ cạnh tranh dễ dàng gia nhập thị trường hơn vì không yêu cầu vốn ban đầu.

Trong khi đó, nếu ROA thấp, doanh nghiệp sẽ không thể tạo ra lợi nhuận hiệu quả trên tài sản của mình hoặc không thể so sánh với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành.

Ý nghĩa của chỉ số ROA đối với nhà đầu tư

Sau khi tìm hiểu ROA là gì, có thể thấy chỉ số này cung cấp cho nhà đầu tư thông tin về lượng lợi nhuận tạo ra từ vốn đầu tư. Đối với công ty cổ phần, ROA có nhiều điểm khác biệt và thường phụ thuộc vào lĩnh vực và ngành nghề kinh doanh.

Khi so sánh các doanh nghiệp với nhau dựa trên chỉ số ROA, người sử dụng cần chú ý so sánh ROA của các doanh nghiệp trong cùng một lĩnh vực hoặc nhóm ngành.

Như đã đề cập, việc một doanh nghiệp có sử dụng vốn đầu tư để tạo ra tài sản một cách hiệu quả hay không được thể hiện thông qua chỉ số ROA. ROA càng cao thì lợi nhuận doanh nghiệp thu được càng lớn so với vốn đầu tư.

Ví dụ: ROA của công ty A có lợi nhuận ròng là 20 tỷ đồng và tổng tài sản là 50 tỷ đồng là 40%. Nếu công ty B cũng có lợi nhuận ròng là 20 tỷ đồng nhưng tổng tài sản là 100 tỷ đồng thì ROA của công ty đó là 20%. Có thể thấy, mặc dù có cùng mức lợi nhuận là 20 tỷ đồng nhưng công ty A tổ chức hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn công ty B.

Một yếu tố mà nhà đầu tư cũng nên chú ý là lãi suất vay của công ty. Nếu doanh thu của công ty không lớn hơn tổng chi phí thì đây là tín hiệu xấu. Trong trường hợp công ty sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả thì ROA cao hơn chi phí vay.

Sự khác biệt giữa ROA và ROE

Trong quá trình tìm hiểu về ROA là gì, các nhà đầu tư có thể thấy rằng chỉ số này và ROE – Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu đều là những chỉ số quan trọng trong phân tích tài chính của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, ROA và ROE thực chất không giống nhau. Cụ thể:

Chỉ số ROA được sử dụng để đo lường lợi nhuận của một doanh nghiệp, trong khi chỉ số ROE – Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là lợi nhuận sau thuế dựa trên vốn chủ sở hữu. Do đó, ROE phản ánh hiệu quả của một doanh nghiệp trong việc sử dụng vốn chủ sở hữu và mức độ rủi ro của cơ cấu tài sản. So với ROA, ROE được đánh giá cao hơn.

ROA và ROE có mối quan hệ dựa trên hệ thống nợ, nợ càng ít thì doanh nghiệp càng tăng trưởng. Trường hợp lý tưởng là tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu thấp hơn 1.

Theo tiêu chuẩn quốc tế, ROE của một doanh nghiệp > 15% cho thấy doanh nghiệp có năng lực tài chính. Chỉ số ROA hiện nay là > 7,5%.

Để đánh giá chính xác nhất tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp, không nên đánh giá riêng lẻ từng năm mà nên xem xét ít nhất 3 năm một lần. Nếu một doanh nghiệp có thể duy trì được ROE > 10%, ROA > 7,5% trong ít nhất 3 năm thì được coi là đang hoạt động tốt.

Ưu điểm và nhược điểm của ROA là gì?

Tương tự như các công cụ đo lường khác, chỉ số ROA cũng có những ưu điểm và hạn chế riêng mà các nhà đầu tư cần hiểu rõ để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.

Lợi thế

Những lợi ích mà chỉ số ROA mang lại cho doanh nghiệp bao gồm:

• Phản ánh khả năng quản lý và sử dụng tài sản để tăng lợi nhuận của công ty.
• Phản ánh hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu và vốn nợ để mua tài sản và tạo ra lợi nhuận.

Bên cạnh những ưu điểm, chỉ số ROA cũng có một số hạn chế cần lưu ý qua nội dung dưới đây.

Nhược điểm

Ngoài những trình bày về ưu điểm của ROA ở trên, dưới đây là những hạn chế của chỉ số ROA mà doanh nghiệp và nhà đầu tư cần lưu ý khi đánh giá:

ROA không thực sự hữu ích khi đánh giá các doanh nghiệp dịch vụ hoặc các doanh nghiệp đòi hỏi lượng vốn đầu tư lớn. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư lớn thường đòi hỏi lợi nhuận lớn để mua tài sản, do đó, họ có giá trị ROA thấp. Mặt khác, các doanh nghiệp dịch vụ có vốn đầu tư thấp, do đó, họ có ROA cao.

Thật khó để so sánh các doanh nghiệp nếu các số liệu được sử dụng không giống nhau ở tử số của tỷ lệ. Ví dụ, một số doanh nghiệp sử dụng số liệu từ thu nhập hoạt động và một số khác sử dụng số liệu từ lợi nhuận ròng. Điều này có thể gây hiểu lầm khi so sánh các doanh nghiệp có cách tiếp cận khác nhau.

ROA tốt là gì?

Một doanh nghiệp được coi là có hiệu quả hoạt động tốt khi có ROE ≥ 15% và ROA ≥ 7,5% (theo chuẩn mực quốc tế). Tuy nhiên, phương pháp xác định này hiện không còn chính xác và có những thay đổi nhất định.

Theo đó, hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp được đánh giá là tốt thông qua chỉ số ROA, chỉ số này còn tùy thuộc vào lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp và được so sánh với chỉ số ROA của các đối thủ cạnh tranh cũng như chỉ số ROA trong quá khứ.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần phân tích chỉ số ROA trong 3 năm liên tiếp để dễ dàng thấy được hiệu quả kinh doanh thực tế của doanh nghiệp đó. Ví dụ: Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp nặng như xi măng, chế tạo, lắp ráp ô tô… có vốn đầu tư ban đầu (tài sản) rất lớn thường có chỉ số ROA thấp.

Trong khi đó, các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ, truyền thông hoặc CNTT có tài sản ban đầu thấp lại có ROA cao. Vì vậy, các nhà đầu tư không nên so sánh chỉ số ROA của các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau.

Qua nghiên cứu trên về ROA là gì, chỉ số này là giải pháp tương đối hiệu quả để nhà đầu tư đánh giá một doanh nghiệp. Tuy nhiên, không nên chỉ tập trung vào một chỉ số này mà nên kết hợp với nhiều chỉ số khác cũng như áp dụng các phương pháp phân tích khác để quan sát hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp một cách toàn diện nhất.

Một số điều cần lưu ý khi đánh giá doanh nghiệp bằng ROA

Khi đánh giá bất kỳ doanh nghiệp nào dựa trên chỉ số ROA, nhà đầu tư cần lưu ý những điều sau:

Chỉ số ROA có thể giúp các nhà đầu tư đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp, nhưng trong một số trường hợp, chỉ xem xét chỉ số này sẽ không hoàn toàn chính xác. Ví dụ, các doanh nghiệp CNTT hoặc ngành tiêu dùng không cần nhiều tài sản cố định thường có ROA thấp.

Tuy nhiên, điều này không phản ánh chính xác hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, nhà đầu tư cần chú ý đến nhiều chỉ số khác bao gồm P/E, ROE để có kết quả đánh giá chính xác hơn.

Một yếu tố hữu ích khác khi đánh giá một doanh nghiệp là cơ cấu tài sản của doanh nghiệp đó. Theo đó, tài sản của doanh nghiệp được tính bằng tổng nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của cổ đông. Tỷ lệ giữa hai nguồn vốn này được coi là một chỉ số quan trọng để các nhà đầu tư đánh giá mức độ rủi ro liên quan đến cơ cấu tài chính của doanh nghiệp.

Khác với các ngành tài chính như chứng khoán, ngân hàng hay bảo hiểm, ROA có thể sử dụng độc lập vì tài sản của doanh nghiệp lúc này thường bao gồm chứng khoán, tiền vay và tiền gửi. Đây là những tài sản có tính thanh khoản cao và có dự phòng. Do đó, tổng giá trị tài sản của các đơn vị trên khi được lập kế hoạch trên bảng kế toán có giá trị xấp xỉ giá trị thực tế và giá trị thị trường.

Kết luận

Trên đây là thông tin chi tiết về ROA là gì, tầm quan trọng và những ưu nhược điểm mà chỉ số này mang lại cho nhà đầu tư và doanh nghiệp. Hy vọng bài viết có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chỉ số này.

Xem thêm bài viết: