Các nhà khoa học lập bản đồ chi tiết về lục địa thứ 8 của Trái Đất, nằm ẩn sâu hàng nghìn mét dưới đáy Thái Bình Dương

Được phát hiện lần đầu tiên vào những năm 1990, Zealandia được chính thức công nhận là lục địa thứ 8 và nhỏ nhất trên Trái Đất vào năm 2017. Thường được gọi là vương quốc Đại Tây Dương huyền thoại đã mất, lục địa Zealandia nằm ở phía đông Úc, với diện tích khoảng 4,9 triệu km2.

Người ta tin rằng Zealandia đã tồn tại cùng với bảy châu lục (Châu Á, Châu Âu, Châu Phi, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Châu Đại Dương, Nam Cực) trong nhiều năm trong lịch sử Trái Đất, trước khi dần chìm xuống đáy biển khoảng 30-50 triệu năm trước.

Khoảng 94% diện tích lục địa Zealandia nằm dưới mực nước biển.

Sau ba năm nghiên cứu liên tục, các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu khoa học GNS ở New Zealand gần đây đã tạo ra bản đồ chi tiết nhất từ ​​trước đến nay về lục địa Zealandia, theo Business Insider. Các bản đồ mô tả hình dạng của đáy biển và các đặc điểm kiến ​​tạo của Zealandia, tiết lộ nguồn gốc của lục địa này và giúp giải thích sự hình thành của núi lửa, lưu vực trầm tích và nhiều đặc điểm địa chất khác của New Zealand.

Nick Mortimer, trưởng nhóm dự án, cho biết: “Chúng tôi tạo ra những bản đồ này để cung cấp bức tranh chính xác, đầy đủ và mới nhất về địa chất của New Zealand và khu vực Tây Nam Thái Bình Dương – tốt hơn những gì chúng tôi từng có trước đây”.

Balls Pyramid, tàn tích của một ngọn núi lửa hình thành cách đây 6,4 triệu năm, là một điểm cao hơn mực nước biển ở Zealandia.

Nằm sâu hàng ngàn mét dưới Thái Bình Dương

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, khoảng 200 triệu năm trước, siêu lục địa Pangea đã tách thành hai phần: siêu lục địa Laurasia và Gondwana. Hai siêu lục địa này tiếp tục tách thành các lục địa nhỏ hơn. Laurasia ở phía Bắc sau đó tách thành Châu Âu, Châu Á và Bắc Mỹ, trong khi siêu lục địa Gondwana tách ra để tạo thành Châu Phi, Châu Nam Cực, Nam Mỹ và Úc ngày nay. Còn Zealandia, lục địa này tách khỏi Úc và Nam Cực như một phần của siêu lục địa Gondwana cách đây khoảng 80 triệu năm.

Các cuộc khảo sát địa chất cho thấy kích thước của lục địa này là khoảng 5 triệu km2, bằng khoảng một nửa kích thước của Úc và tương tự như kích thước của tiểu lục địa Ấn Độ. Tuy nhiên, phần lớn diện tích của Zealandia nằm dưới mực nước biển, ở độ sâu hàng nghìn mét. Trong khi đó, chỉ có 7% diện tích của Zealandia nằm trên mực nước biển, bao gồm cả Đảo Bắc và Đảo Nam của New Zealand và đảo New Caledonia.

Bản đồ độ sâu của lục địa Zealandia

Do đó, việc khảo sát và lập bản đồ Zealandia là một nhiệm vụ khó khăn đối với các nhà nghiên cứu. Để hiểu rõ hơn về lục địa chìm này, Mortimer và nhóm của ông đã tạo ra một bản đồ đo độ sâu của cả Zealandia và đáy đại dương xung quanh nó, cho thấy mức độ gần của các ngọn núi và sườn dốc của lục địa này với bề mặt. Bản đồ cũng mô tả đường bờ biển, ranh giới đất liền và các đặc điểm chính của Zealandia.

Bản đồ thứ hai do các nhà khoa học GNS tạo ra mô tả các lớp vỏ tạo nên lục địa, độ tuổi của chúng và các đứt gãy lớn, giúp hiểu rõ hơn về lịch sử kiến ​​tạo của Zealandia. Lớp vỏ lục địa cũ hơn được thể hiện bằng màu đỏ, cam, vàng và nâu. Lớp vỏ đại dương nói chung trẻ hơn được thể hiện bằng màu xanh lam. Các hình tam giác màu đỏ là vị trí của núi lửa.

Bản đồ kiến ​​tạo của Zealandia

Bản đồ này cũng cho thấy Zealandia nằm trên các mảng kiến ​​tạo khác nhau. Các mảng này đang được đẩy lại với nhau trong một quá trình gọi là “hút chìm”. Nghiên cứu các quá trình kiến ​​tạo đang hình thành Zealandia ngày nay có thể tiết lộ manh mối về cách lục địa này hình thành ngay từ đầu.

Tham khảo Business Insider