Amazon ngày càng… ‘đáng sợ’

Amazon can thiệp quá sâu vào cuộc sống của người tiêu dùng.

Không chỉ vậy, có vẻ như công ty vẫn chưa sẵn sàng dừng lại. Trong những tuần gần đây, Amazon đã tuyên bố sẽ chi hàng tỷ đô la cho hai vụ mua lại lớn, nếu được chấp thuận, sẽ mở rộng sự hiện diện ngày càng tăng của công ty trong cuộc sống của người tiêu dùng.

Hiện tại, công ty đang tập trung vào hai lĩnh vực chính: Chăm sóc sức khỏe thông qua việc mua lại One Medical với giá 3,9 tỷ đô la, và lĩnh vực “nhà thông minh”, nơi công ty có kế hoạch mở rộng sự hiện diện vốn đã mạnh mẽ của mình thông qua thương vụ sáp nhập trị giá 1,7 tỷ đô la với iRobot, nhà sản xuất máy hút bụi robot Roomba nổi tiếng.

Trong khi Amazon từng được biết đến với cơ sở dữ liệu người dùng khổng lồ, cả hai thương vụ mua lại mới này đều làm dấy lên mối lo ngại lâu nay về quyền riêng tư về cách Amazon thu thập dữ liệu và cách Amazon sử dụng dữ liệu. Ví dụ, dòng robot Roomba mới nhất của hãng sử dụng cảm biến để lập bản đồ và ghi nhớ sơ đồ mặt bằng nhà của người dùng.

Ron Knox, một nhà phê bình của Amazon làm việc cho nhóm chống độc quyền Viện Tự lực Địa phương, cho biết: “Amazon sẽ có quyền truy cập vào một bộ dữ liệu khổng lồ do Robot Roomba thu thập về nhà ở của mọi người và thông qua tất cả các sản phẩm khác mà họ bán cho người tiêu dùng”.

Mới đây, họ tiếp tục chi 1,7 tỷ USD để thực hiện thương vụ mua lại iRobot.

Nhưng trên thực tế, phạm vi tiếp cận của Amazon còn vượt xa thế. Một số ước tính cho thấy gã khổng lồ bán lẻ này kiểm soát khoảng 38% thị trường thương mại điện tử của Hoa Kỳ, cho phép thu thập dữ liệu chi tiết về sở thích mua sắm của hàng triệu người Mỹ và nhiều người khác trên khắp thế giới. Trong khi đó, các thiết bị Echo của hãng, bao gồm trợ lý giọng nói Alexa, đã thống trị thị trường loa thông minh của Hoa Kỳ, chiếm khoảng 70% doanh số, theo Consumer Intelligence Research Partners.

Ring, được Amazon mua lại với giá 1 tỷ đô la vào năm 2018, giám sát các lối ra vào và giúp cảnh sát truy tìm tội phạm, ngay cả khi người dùng có thể không biết. Đáng chú ý, tại một số cửa hàng Amazon và Whole Foods, công ty đang thử nghiệm công nghệ quét lòng bàn tay cho phép khách hàng thanh toán các mặt hàng bằng cách lưu trữ dữ liệu sinh trắc học trên đám mây, làm dấy lên mối lo ngại về nguy cơ vi phạm dữ liệu mà Amazon đã cố gắng bảo vệ.

Và ngay cả khi người tiêu dùng chủ động tránh Amazon, họ vẫn có thể không thoát khỏi sự ảnh hưởng của gã khổng lồ công nghệ này, vốn từ lâu đã thống trị điện toán đám mây với AWS cùng với Google.

Ian Greenblatt, giám đốc nghiên cứu công nghệ tại công ty phân tích dữ liệu và nghiên cứu người tiêu dùng JD Power, cho biết: “Thật khó để tìm ra một tổ chức nào có nhiều điểm tiếp xúc với từng cá nhân như Amazon”.

Việc Amazon thu thập dữ liệu người dùng từ nhiều dịch vụ có khiến mọi thứ trở nên đáng sợ hơn không?

Kristen Martin, giáo sư đạo đức công nghệ tại Đại học Notre Dame, cho biết: “Đối với các công ty như Amazon, việc thu thập dữ liệu không chỉ vì mục đích dữ liệu. Họ đang cố gắng vẽ nên bức tranh rộng hơn về một cá nhân”.

Các nhà phân tích đang cố gắng đánh giá Amazon theo cách khách quan nhất có thể. Nhưng hầu hết đều đồng ý rằng, không giống như Meta và Google, chủ yếu tập trung vào việc bán quảng cáo, Amazon có thể hưởng lợi nhiều hơn từ việc thu thập dữ liệu vì mục tiêu chính của họ là bán sản phẩm.

Alex Harman, giám đốc chính sách cạnh tranh tại nhóm chống độc quyền Dự án An ninh Kinh tế Hoa Kỳ, cho biết: “Đối với Amazon, dữ liệu chính là thứ khiến bạn mua nhiều hơn và trói buộc bạn vào sản phẩm của họ”.

Nhìn chung, Amazon đang trở nên đáng sợ hơn…