1. Viết phiêu bạt hay phiêu bạc đúng?
Nếu tra từ điển hai từ phiêu bạt, phiêu bạc thì chúng tôi thấy rằng cả 2 cách viết này đều được ghi nhận trong các từ điển này. Cụ thể hơn như sau:
-
Phiêu bạc: Từ điển – Lê Văn Đức, Từ điển – Thanh Nghị, Từ điển – Khai Trí đều ghi nhận có từ “phiêu bạc” với nghĩa là “trôi dạt không định”.
-
Phiêu bạt: Từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học, Từ điển mở – Hồ Ngọc Đức, Đại Từ điển Tiếng Việt, Từ điển – Nguyễn Lân, Từ điển – Việt Tân đều ghi nhận có từ “phiêu bạt” với nghĩa “trôi dạt nay đây mai đó”.
Câu hỏi đặt ra lúc này là: Từ nào là từ gốc và đúng nhất? Theo học giả Nguyễn Quảng Tuân thì từ “phiêu bạc” là từ gốc, viết đúng, còn “phiêu bạt” là biến âm, do được dùng phổ biến mà sai thành đúng như ngày nay.
Cụ thể, theo học giả này thì “phiêu bạc” là một từ Hán Việt, Hán tự là 飃 泊. Trong đó:
-
Phiêu: Viết với bộ 風 (phong) có nghĩa là thổi (Gió thổi mây bay).
-
Bạc: Viết với bộ 氵(thủy) có nghĩa là ghé vào bến, đỗ thuyền vào bờ nghỉ ở bất cứ nơi đâu, tùy ý muốn.
Gộp lại, thì phiêu bạc có nghĩa là đi lang thang, nay đây mai đó, thường bằng thuyền, không định ở hẳn chỗ nào, tiện đâu thì ghé bến ở đó. Cũng theo học giả này, từ phiêu bạt thì không đúng hẳn nhưng vì chữ bạt 跋, viết có bộ túc 足 ý cũng nói đến sự đi lại luôn luôn nên người ta dễ lầm lẫn giữa hai chữ ấy.
Điều thú vị là ngày nay đa số viết “phiêu bạt”, còn từ “phiêu bạc” ít dùng, thậm chí có người cho rằng viết sai chính tả. Ví dụ, trên báo chí bạn đọc sẽ thấy cách viết “phiêu bạt” phổ biến như sau:
-
4 đứa bé ‘phiêu bạt’ trên xe ve chai khắp Sài Gòn
-
Lãng tử xứ chuột túi phiêu bạt ở phố biển Nha Trang
-
Lô tô, chuyện những ‘cô đào’ phiêu bạt
2. Khi nào viết bạc, bạt
Bạt và bạc thường gây nhầm lẫn khi viết với nhiều người như các trường hợp bạc mạng hay bạt mạng, phiêu bạt hay phiêu bạc… Dưới đây là mẹo để bạn đọc dễ nhớ:
-
Bạc: Bạc màu, bạc nhược, bạc bẽo…
-
Bạt: Đề bạt, bạt ngàn, phông bạt…
Kết lại, từ gốc đúng phải là phiêu bạc, tuy nhiên ngày nay từ phiêu bạt được dùng phổ biến hơn và được chấp nhận. Vì thế bạn đọc có thể chọn viết một trong 2 từ này nhé! Nếu còn thắc mắc khác bạn có thể tìm đọc TẠI CHUYÊN MỤC NÀY nha!
Viết bởi www.nghengu.vn
